Foto: Tim van Dijk

DEN HAAG – Het CDA zegt aan ingrijpen te zullen denken, als het nieuwe kabinet op Sint-Maarten niet de jarenlang slepende problemen met de gevangenis gaat aanpakken.  

Tijdens het Interparlementair Koninkrijksoverleg (Ipko) in januari is er besloten dat er een zogeheten taskforce moet komen om de detentieproblemen op de eilanden te onderzoeken. Wat het CDA betreft is er voor Sint-Maarten ‘helemaal geen taskforce’ nodig. “Ik denk dat iedereen al dondersgoed weet wat er moet gebeuren.”

Opnieuw tik op de vingers
Er is al jaren een tekort aan cellen in de gevangenis. Verdachten worden daarom soms langer dan tien dagen in de politiecel vastgehouden en dat mag niet. In december zou het Europees Hof voor de Rechten van de Mens opnieuw hebben geconstateerd.

Worden verdachten nog steeds te lang vastgehouden op het politiebureau? “Nee”, antwoordt het Openbaar Ministerie op Sint-Maarten.

“Maar als het om een serieus delict gaat en er is geen ruimte in de Pointe Blanche-gevangenis, dan zal de hoofdofficier een beslissing moet nemen of het voorarrest toch verlengd moet worden of niet.”

Binnenplaats Point Blanche gevangenis – Foto: Tim van Dijk

OM Sint-Maarten trok al eerder aan de bel

“Er zijn helaas voorbeelden van zaken in de afgelopen jaren waar het OM op Sint-Maarten tbs had willen vragen, als het de wettelijke mogelijkheid daartoe zou hebben gehad. In die zaken is veelal volstaan met langdurige gevangenisstraf”, zei de officier van Justitie van het OM in 2019 tegen Caribisch Netwerk.

De zorg bij CDA-Kamerlid Chris van Dam is dan ook dat de veroordeelden veel eerder dan de rechter heeft bepaald uit de gevangenis komen. “Om bijvoorbeeld ruimte te maken voor nieuwe veroordeelden. En dat is in hoge mate onrechtmatig naar de slachtoffers toe.”

Ook zijn er zorgen bij het CDA dat er door tekorten aan cellen verdachten eerder worden vrijgelaten in afwachting van hun rechtszaak. “Dan komen er gasten die kapitale delicten hebben gepleegd in de samenleving. En dan gaat misschien de samenleving dat zelf oplossen. Daar maak ik me grote zorgen over”, zegt Van Dam.

Toename angst voor criminaliteit

Nico Schoof – Foto: Caribisch Netwerk

Dat het aanhoudende capaciteitstekort in de gevangenis op Sint-Maarten nadelig is voor de veiligheid op straat, vindt ook Nico Schoof.  Hij was van 1997 tot 2008 burgemeester van Alphen aan den Rijn. Sinds Sint-Maarten in 2010 een zelfstandig land is geworden binnen het Koninkrijk, zit Schoof in de Voortgangscommissie Sint-Maarten. Lees het interview met Schoof hier: “de criminaliteit en angst nemen toe.”

Kamervragen gesteld
Het CDA heeft opnieuw Kamervragen gesteld over de detentie-omstandigheden op Sint-Maarten. Dat is in de afgelopen jaren vaker gedaan. Dat heeft niet ertoe geleid dat de problemen met het tekort aan cellen zijn opgelost. “Ik besef mij dat daar ook een keer een einde aan komt.”

“Het nieuwe kabinet moet de problemen erkennen en hulp vragen aan Nederland”, vindt CDA-Kamerlid Van Dam. “Als het echt niet geregeld is, zou ik als Kamerlid kunnen zeggen: u moet een aanwijzing geven of u moet het overnemen.”

Hulp vanuit Den Haag
Op dit moment helpt Nederland de capaciteit van de Pointe Blanche-gevangenis te vergroten met containercellen. Die zijn vanuit Bonaire naar Sint-Maarten verscheept. “Maar er is veel meer voor nodig om de problemen op te lossen”, aldus Van Dam.

Het CDA wil dat de Nederlandse regering Sint-Maarten opnieuw financieel of met expertise verder gaat helpen om de detentie op orde te krijgen.

“Maar het is de verantwoordelijkheid van het kabinet van Sint-Maarten om hulp te vragen”, benadrukt Van Dam. “En dan zal ik hier in Den Haag op toezien dat die vraag waar mogelijk beantwoordt wordt.”

Reactie vanuit Sint-Maarten

Interim premier Silveria Jacobs. Foto: Tim van Dijk

Minister-president Silveria Jacobs heeft nog geen hulpverzoek gedaan, maar hoopt wel op steun. “Zonder liquiditeit kunnen we geen verbeteringen doorvoeren of mensen inhuren om deze verbeteringen te bewerkstelligen”, aldus Jacobs. “Eerlijk gezegd, zijn onze handen gebonden. Maar we moeten ons wel steeds verantwoorden waarom de verbeteringen niet worden doorgevoerd. Het is dus een beetje een vicieuze cirkel.”

Kritiek vanuit Sint-Maarten
Het CDA vindt dat het eiland te klein is om de grote justitiële taken op het eiland zelf te beheren. “Net zoals elke gemeente in Nederland te klein is om beheersmatig een gevangenis, politiekorps of een rechtbank voor elkaar te krijgen.”

Sint-Maarten zou dan bij wijze van proef, vijf jaar lang de rechtshandhaving op het eiland door de Nederlandse justitieminister moeten laten doen. Die wens vanuit het CDA heeft tot veel kritiek geleid vanuit de Sint-Maartense politiek.

“Het interesseert me eerlijk gezegd niet als dingen op dat vlak niet in dank worden afgenomen”, aldus Van Dam. “Maar dan zeg ik wel in antwoord: regel het dan goed en zorg dat je het voor elkaar krijgt.”

“Ik merk dat er in het Caribisch deel van Nederland een hoge mate van is van eer en zelfstandigheid. Dat siert de landen”, zegt Van Dam. “Maar als dat betekent dat je in een situatie zit, waar je al jarenlang niet verder komt dan moet er hulp komen.”

Ook Curaçao wordt in de gaten gehouden

Chris Van Dam Tweede Kamerlid namens CDA – Foto: CDA

In januari hebben Kamerleden de gevangenis op Curaçao bezocht om de detentie-omstandigheden van Venezolaanse migranten te zien. “Daarvan hebben we met elkaar gezegd: als je daar langer zit, is het mensonwaardig”, zegt Chris Van Dam (CDA). Als die situatie niet snel wordt opgelost, moet worden gedacht aan bestuurlijk ingrijpen vanuit Den Haag, vindt Van Dam. “Die term hebben we niet voor niets gebruikt. Voor mij, heeft het wel degelijk betekenis in het kader van Artikel 43 van het Statuut.”