Foto: Sharina Henriquez

ORANJESTAD – De cijfers en prognoses van de overheid en andere instanties klinken de afgelopen weken om de oren: het gaat weer goed met de economie op Aruba sinds de pandemie uitbrak, zelfs beter dan verwacht.

De economie stortte vorige jaar compleet in omdat Aruba geheel afhankelijk is van het toerisme. Het eiland stond daarmee zelfs bovenaan de landenlijst wereldwijd. Nu blijkt dat de impact minder groot is; de economie kromp met een kwart, maar het herstel gaat veel sneller. De overheid verwacht dat de Arubaanse economie aan het eind van dit jaar weer voor 68% is hersteld. Cruisetoeristen zijn ook net weer terug op Aruba en het hotelgebied is al een paar maanden bijna net zo druk met verblijfstoeristen, als voor de pandemie.

Toch profiteert niet iedereen van deze toerismeopleving. Zo is het in de binnenstad van hoofdstad Oranjestad nog steeds heel stil; bijna helft van winkelpanden staat leeg. “Toeristen vragen naar de typische Arubaanse cultuur, maar kunnen dit er niet vinden”, zegt Geraldine die al meer dan 20 jaar souvenirs aan toeristen verkoopt.

Souvenirverkoper Bea klaagt juist over teveel aanbod waardoor het moeilijk overleven is:

Tekst gaat verder onder de video:

Door Sharina Henriquez

De problemen in de hoofdstad zijn echter niet allemaal van nu. Maar de regering erkent dat veel losse initiatieven om weer nieuw leven erin te blazen, niet genoeg heeft opgeleverd. Ze komt daarom met een overkoepelend project Retrofitting Oranjestad om die nieuwe ontwikkeling gecoördineerd vorm te geven.

Met een nieuw overkoepelend plan probeert de overheid weer nieuw leven in de binnenstad te blazen.

Met een mix van horeca, wonen en winkelen moet het de stadvernieuwing dit keer wel gaan slagen. Van overheidszijde willen ze met minder bureaucratie en belastingvoordelen, privé-investeerders aantrekken en stimuleren. Bepaalde plannen van de vorige regering, zoals parkeren, de miljoenen verslindende tram die stilstaat en vele toeristenkramen worden onder de loep genomen. Ook gaat de overheid kijken of de vele terreinen en panden die door eigenaren ongebruikt dan wel leeg staan te verpauperen, kan onteigenen.

De vraag is alleen wat opnieuw van dit plan terecht met de verkiezingen en nieuwe regering voor de deur.

‘Covid het jaar van lost opportunities – Aruba Food & Beverage Association’

De Arubaanse branchevereniging voor voedsel- en drank (AF&BA) is ook optimistisch over het herstel. De sector draagt volgens hun laatste cijfers 5,2% bij aan het BNP van Aruba. “Vanaf juli ziet de sector toch wel pieken die vergelijkbaar zijn tot 2019”, zegt het bestuur. Ze schatten in dat de pandemie de sector zo’n 500 miljoen gulden heeft gekost (50%) met verschillende restaurants die definitief hun deuren moesten sluiten.

‘Zwart werken met Fase-uitkering’
De afgelopen maanden zien ze dus weer een herstel van 50 tot 60% maar dat komt ook door de loonsubsidie: “Onze sector heeft daarmee het hoofd boven water gehouden.” Daarbij zien ze nu ook dat mensen die speciale corona-uitkering (Fase) kregen omdat ze hun baan waren verloren, nu minder gemotiveerd zijn om te solliciteren bij horecabedrijven die door het herstel weer op zoek zijn naar personeel. Ze zijn volgen AF&BA minder gemotiveerd omdat ze ‘genieten’ van een Fase-uitkering en daarnaast zwart werken.

foto: Ahata

Ondanks het ‘buitengewoon snelle herstel’ dat de horecabranche toeschrijft aan ‘een zeer actief vaccinatiebeleid’ (meer dan 70% is inmiddels gevaccineerd) en dat Amerika als Aruba’s grootste toeristenmarkt binnenkort grotendeels is gevaccineerd, ziet ze vorig jaar toch als ‘het jaar van lost opportunities’. Kansen die als ze benut waren, de sector beter voor de toekomst had voorbereid.

Zo pleit de branchevereniging alle lange tijd voor flexibilisering van de arbeidsmarkt. De arbeidsminister had vorig jaar beloofd om hierover samen te zitten met ook de vakbonden erbij. “Het ziet er echter naar uit dat wij hebben uitgekeken tot het herstel zich weer aankondigt om op dezelfde weg als pre-covid verder te gaan.” De uitdaging is hoe verder als de sector straks weer op eigen benen moet staan, als de overheid de Fase-uitkeringen en loonsubsidies gaat stoppen, aldus de vereniging.

Herstel Aruba
  • De Centrale Bank van Aruba ziet dat consumenten lichtjes (0,6 ) meer vertrouwen kregen in het eerste kwartaal van dit jaar. 70% gaf aan het nog wel moeilijk te vinden om een baan te vinden.
  • Economische Zaken verwacht dat de economie dit jaar met 5,1% (nominaal) groeit. De lonen blijven dit jaar nog wel achter alsook de inkomsten voor bedrijven. Maar het bedrijfsleven investeert al wel veel meer dan de overheid in de economie. Reden is dat de overheid al bijna een jaar zonder goedgekeurde begroting zit en daardoor alleen lopende uitgaven kan doen.
  • Toerisme-autoriteit ATA meet dat in de eerste helft van 2021 het aantal verblijftoeristen met 55% is hersteld vergeleken met voor de pandemie (2019). Voor 2021 is de prognose 68% hersteld.
  • De komende maanden verwacht Ahata, die de toerismebranche vertegenwoordigt, dat 70 tot 80% van de hotels vol zit. De prognose voor het hele jaar is 65% bezetting.
  • Luchthavenautoriteit AAA voorspelt dat eind 2021 het vliegverkeer 60% is hersteld van wat het was voor de pandemie (2019). Ze verwachten in totaal zo’n 760 duizend passagiers.
  • De Kamer van Koophandel ziet de trend van vorig jaar van startend bedrijven voortzetten. Voor de pandemie (2019) schreven zich 1135 bedrijven zich in en 752 bedrijven stopten. In 2020 was dat 1318 respectievelijk 691 bedrijven. Dit jaar hebben zich in de eerste helft al 560 nieuwe bedrijven zich geregistreerd tegenover 197 uitschrijvingen.