Willemstad 19 mei 2020- Inmiddels is het bijna vier weken geleden sinds de eerste NOW-aanvragen konden worden gedaan. De meeste bedrijven die in aanmerking komen zijn inmiddels uitbetaald, en de aanvragen voor de maand mei kunnen waarschijnlijk eind deze week gedaan worden. Tijd voor een update van de overheid en de werkgroep NOW dus.
Van 18 tot 22 april konden werkgevers inschrijven voor de Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW), die wordt uitgevoerd door de SVB. Voor enkele toegevoegde sectoren kon dit tussen 25 en 30 april. De komende maanden is de bedoeling dat ook aanvragen kunnen worden gedaan. Werkgevers die getroffen waren door een daling van hun omzet met 25% of meer (waarbij de verwachte omzet in april 2020 werd vergeleken met de omzet in april 2019), konden een tegemoetkoming ontvangen van de SVB. Het gaat om een bedrag dat gelijk is aan 22-89,5% van hun loonsom ZV/OV die per 28 februari 2020 was geregistreerd bij de SVB (inclusief de bijdrage werkgeverslasten AOV/AWW). Ook de statutair directeuren, werkzaam bij het bedrijf en voorheen geregistreerd bij de SVB, worden meegenomen in de berekening. De tegemoetkoming wordt per werknemer berekend, en daarbij geldt er een maximumloon (het SVB maximum dagloon van Naf 5781,- per maand).
Bij de uitwerking is gebruik gemaakt van een werkgroep waarin vertegenwoordigers uit de betrokken ministeries en mensen uit het bedrijfsleven zaten. Deze mensen en ook alle andere mensen die hebben geholpen bij de implementatie hebben dit geheel pro bono gedaan. De uitvoeringskosten van de maatregel zijn dan ook nihil. Bij het implementeren van de regeling zijn alle gebruikelijke en door SOAB getoetste overheidsprocedures gehanteerd; toegang tot vertrouwelijke informatie is beperkt tot de SVB, en toewijzingsbeslissingen zijn genomen door de SVB, met sectoradvies van de Kamer van Koophandel, en met controle per bedrijf van SBAB.
De indruk die bij sommige mensen bestaat dat er geen wettelijke basis is voor de maatregel, klopt niet. Het land zit in een crisissituatie en het was dus van groot belang dat er snel een oplossing kwam. Er waren uiteindelijk maar 8 dagen de tijd voor het implementeren van de regeling via een nieuw gebouwde portal. Dat betekent dat er samen met de afdeling Wetgeving en Juridische Zaken direct gewerkt is aan het inzetten van een versnelde procedure voor het nemen van een Landsbesluit speciaal voor deze maatregel, en voor invoering met terugwerkende kracht vanaf 1 april. In dit Landsbesluit staan alle relevante bepalingen opgenomen, en na goedkeuring door de Raad van Ministers is het nu voor advies naar de SER en de Raad van Advies gestuurd. De definitieve versie zal zeer binnenkort gepubliceerd worden.
Het is belangrijk dat bedrijven de logica van de regeling begrijpen. Het gaat om steun voor het gedeelte van de omzet van een bedrijf dat wegvalt, want voor het gedeelte omzet dat er nog is, heeft het bedrijf geen steun nodig. Voor het gedeelte van de omzet dat er niet meer is, krijgt het bedrijf een groot deel van één van de belangrijkste kostenposten, de loonsom, vergoed. Daarnaast hebben veel bedrijven nog ondersteuning door uitstel van betaling van aflossing en rente bij de bank, en zijn hun loonkosten al verlaagd, bijvoorbeeld omdat tijdelijke werknemers niet meer in dienst zijn. Bedrijven met een omzet tot ANG 5 miljoen kunnen ook MKB-krediet aanvragen via het www.fondodisosten.org.
In het geval dat werknemers geconfronteerd worden met aanpassingen in hun arbeidsvoorwaarden die niet zijn toegestaan onder de regeling, dan kunnen zij zich wenden tot de speciale SOAW helpdesk (sostenemi@fondodisosten.org). Als wordt vastgesteld dat een werkgever zich niet heeft gehouden aan zijn verplichting, dan wordt dit doorgegeven aan SVB voor verdere opvolging en mogelijk zelfs terugvordering van de ontvangen loonsubsidie.
De overheid is al weken bezig om deze regeling uit te werken, te implementeren en om de benodigde fondsen zeker te stellen; met name door financiering vanuit Nederland. Dat is gelukt. Doelstelling daarbij was om de aanvraagprocedure digitaal, gemakkelijk en snel te houden en om bedrijven snel uit te betalen, voor het einde van de maand. Deze doelstelling lijkt gehaald. Bedrijven konden vanaf zaterdag 18 april (het Noodfonds-portaal was open vanaf vrijdagavond middernacht) hun aanvraag indienen, tot en met woensdagavond 22 april om 24.00 uur (en voor de nagekomen sectoren tot 30 april). De eerste betalingen van SVB zijn gedaan op woensdag 29 april.
Hoewel er recent nog aanvragen in behandeling waren, is duidelijk dat er massaal is ingeschreven op de NOW-maatregel. Er zijn meer dan 1250 subsidieaanvragen goedgekeurd die grotendeels zijn betaald en deels begin deze week worden betaald. Sommige bedrijven die voor behandeling naar de SVB zijn doorgestuurd, zijn alsnog afgevallen omdat ze geen loonsom geregistreerd hebben bij SVB, omdat ze geen bankrekeningnummer hebben doorgegeven aan SVB of omdat er belastingproblemen zijn. De aanvragen die zullen worden goedgekeurd vertegenwoordigen meer dan 17.000 werknemers die dankzij de NOW-regeling hun baan kunnen behouden. Dit is bijna 45% van het aantal werknemers dat bij de SVB is ingeschreven. Tijdens de aanvraagperiode bestond bij sommige mensen de indruk dat er veel bedrijven zijn afgewezen, en buiten de regeling vallen. Maar dat is uiteindelijk niet het geval. Er zijn meer dan 2.000 e-mails binnengekomen bij de helpdesk. Daarvan betroffen er zo’n 250 gevallen van bedrijven die, meestal door verkeerde KvK-registratie, in de verkeerde sector waren ingedeeld. Bijna al deze gevallen zijn alsnog gecorrigeerd op basis van aangeleverde informatie. In totaal zijn er niet meer dan 40 aanvragen definitief afgewezen op basis van de sectorcheck; iets meer dan 3% dus.
Inmiddels is de NOW-werkgroep alweer druk bezig geweest met het inventariseren van alle punten die verbeterd kunnen worden in het proces; zodat de mei-aanvraagronde nog beter kan verlopen. Het formulier zal iets worden uitgebreid maar ook worden verbeterd; goedgekeurde aanvragers zullen een uitnodiging (met URL-link) ontvangen voor de mei-aanvraag; de SVB- en belastingcontroles zullen tegelijkertijd worden uitgevoerd om tijd te besparen; de helpdeskcapaciteit wordt uitgebreid, en de communicatie met aanvragers wordt verbeterd. Verder wordt op dit moment nagedacht over of er een oplossing gevonden kan worden voor bedrijven die hun SVB-bestand niet up-to-date hebben gehouden en of er tot op zekere hoogte loonsverlaging kan worden afgesproken met werknemers. Hoe er invulling wordt gegeven aan de door Nederland gestelde eisen, zal bekend worden gemaakt op de dag dat het portaal weer open gaat.
