Jorien Wuite (D66): ‘Ik hoop dat ik mensen straks blijvend weet te verbinden met de politiek’

13 april 2021 | John Samson

DEN HAAG – Na bijna tien jaar zit er in de Tweede Kamer weer een politicus met een Caribische achtergrond: Jorien Wuite namens D66. Het regent felicitaties aan het adres van deze oud-diplomaat van Sint-Maarten. Wat kan de kiezer van haar verwachten? 

“Je weet dat jouw partij er goed voor staat in de peilingen, maar zijn die verwachtingen wel reëel? Nou, toen de exitpoll om 21.00 uur in beeld verscheen, stonden mijn moeder en ik gelijk op te juichen. Ik was écht overdonderd!”, vertelt Jorien Wuite (56). “Dit is een droom die realiteit wordt.”

Wuite groeide op in Den Haag. Ze is dochter van een Sint-Maartense moeder en Europees-Nederlandse vader. De liefde voor Sint-Maarten bloeide van kleins af aan, vertelt ze. Ze deed tijdens haar studie daarom ook onderzoek op ‘haar’ eiland. Daarna heeft Wuite daar zo’n 22 jaar gewerkt als topambtenaar van ministeries en een korte periode als minister van Onderwijs. “Dan zie je van dichtbij hoe belangrijk de Nederlandse politiek is voor de Caribische rijksdelen.”

Vlak na de verkiezingen pakt ze gelijk het vliegtuig terug, want ze heeft maar een paar dagen de tijd om al haar spullen op Sint-Maarten te pakken en opnieuw te verhuizen naar Den Haag. In 2018 zat ze er al als regeringsvertegenwoordiger van Sint-Maarten en onderhandelde met Nederlandse ministers. Nu moet ze op tijd zijn voor haar installatie als Kamerlid. En ook gelijk op zoek naar een woning in Den Haag: “ik wil zo veel mogelijk met de fiets naar de Tweede Kamer.”

Kamerlid met een Caribische achtergrond
Het aantal Caribische Kamerleden zijn op één hand te tellen. Het laatste was in 2012: Cynthia Ortega-Martijn namens de ChristenUnie.

Dat een politicus met een Caribische achtergrond ook over Koninkrijksrelaties mag meepraten, is niet vanzelfsprekend. In het verleden zagen oud-Kamerleden John Leerdam (PvdA) en Hubert Fermina (D66) hoe wantrouwend hun eigen collega’s hierover waren.

“Een van de Kamerleden van D66 zei: we hebben het liefst niet dat hij Koninkrijksrelaties voor zijn rekening neemt. Dan zou ik niet objectief zijn”, aldus Fermina bij OVT. “Maar er was ook een Kamerlid die vanuit het boerenbedrijf kwam en die mocht wel landbouw doen.”

De tijden zijn veranderd. De partij vindt het ‘vanzelfsprekend’ dat Wuite gezien haar achtergrond en ervaring over Koninkrijksrelaties gaat. “Het is tijd dat iemand die de mensen van de Caribische eilanden begrijpt, de Tweede Kamer ingaat”, zei ze zelf in de campagnetijd.

(Tekst loopt onder video door)

Wuite ergert zich over de ‘eenzijdige’ manier waarop Kamerleden wel eens over de eilanden praten. “Ze pakken in de media snelle bites op en gebruiken dat voor een debat. Als dit weer gebeurt, dan hoop ik dat ik nu degene kan zijn die in de Kamer ook de andere kant van het verhaal vertelt.”

“Soms lijkt het alsof mensen er weinig boodschap aan hebben dat alle zes de eilanden zó verschillend zijn als het gaat om cultuur, geschiedenis en hun staatkundige realiteit. Heel veel mensen begrijpen dat helaas niet. Maar als kind van een moeder van Sint-Maarten en een geschiedenisleraar heb ik er wel oog voor.”

Hebben de Caribische eilanden hun bondgenoot in de Tweede Kamer?
Vanuit de eilanden regent het de afgelopen weken felicitaties aan Wuite. In Den Haag typeren verschillende oud-Kamerleden en vertegenwoordigers de oud-diplomaat als ‘een heel sympathiek persoon’, die ‘zowel gevoel heeft voor de Caribische als Europese mentaliteit’.

“Gefeliciteerd, Kamerlid Jorien Wuite!”, schrijft de Sint-Maartense premier Silveria Jacobs. “Als wij ooit vertegenwoordiging op dat niveau nodig hadden, is het nu!” Dat eiland ligt opnieuw in de clinch met Nederland nadat het parlement besloot om een aanklacht tegen Den Haag in te dienen bij de VN. ‘Racisme’ en ‘kolonialisme’, vinden Statenleden over de Nederlandse voorwaarden voor een steunpakket.

Hebben de eilanden ook wat Wuite betreft een bondgenoot in Den Haag? “Ja, én een Nederlands volksvertegenwoordiger. Een bondgenoot betekent niet dat ik de agenda van de regering van de eilanden voor mij de richting gaan bepalen. Ik zit natuurlijk bij D66, een partij met een eigen programma en standpunten. En ik heb heel veel ervaring met en kennis van de Caribische politiek.”

“Het advies van de Raad van State over de Coho (de uitvoering van de Nederlandse voorwaarden, red.), is een kritische. Ik was daar al langer kritisch over, dus de conclusies verbazen me niet. Ik ga nu nadrukkelijk volgen wat er gaat gebeuren.”

Nog terughoudend met twitteren en media-optredens
Zichtbaarheid is belangrijk in Den Haag. Menig politici in Den Haag deelt zijn of haar mening graag op Twitter. En als een radioprogramma of talkshow belt, dan staan ze klaar voor deelname. De mate van media-aandacht bepaalt immers ook hoe populair een politicus is binnen de fractie en de partij, is wat oud-politici vertellen.

Maar de D66’er wil de ‘komende tijd nog wat terughoudend zijn’ met standpunten op het Caribisch nieuws en media-optredens. “Ik vind het belangrijk om me eerst goed in te lezen en de dossiers eigen te maken”, reageert Wuite. “Ik ga niet alleen Koninkrijksrelaties doen, maar ook andere grote thema’s Cultuur en Media. Dat is veel.”

Koninkrijksrelaties is een dossier wat veel en grote problemen heeft gekend in de afgelopen jaren. De nasleep van orkaan Irma, de Venezuela-crisis, de corona-crisis en toenemende armoede op de eilanden.

“En als het gaat om de bijzondere gemeenten, vind ik kwesties zoals het sociaal minimum echt een prioriteit. Maar voordat ik te snel allerlei media opzoek en over allerlei kwesties dingen zeg die ik niet waar kan maken, vind ik het netjes om met iedereen kennis te maken. Eerst met mijn eigen fractie, maar ook met Kamerleden van andere partijen. Hoe zitten zij erin? En waar zijn er mogelijkheden om samen op te trekken?”

Stemmentrekker
In totaal hebben 15.898 mensen op Wuite gestemd. Op Sint-Maarten kreeg ze 43 procent van alle stemmen. “Dat is echt fantastisch! Maar als ik naar de opkomst onder Caribische mensen kijk, dan weet ik wel een ding zeker: het moet de volgende keer hoger. Wat bij me blijft hangen, is dat iemand me vertelde dat die voor het eerst in twintig jaar heeft gestemd. Daar kan ik van schrikken, al ben ik ook blij te horen dat diegene heel trots is om te hébben gestemd.”

“Ik begrijp het heel goed als mensen zeggen: ik richt me liever op lokale politiek. Ook ik heb een keer niet voor de Tweede Kamer gestemd. Maar Den Haag buigt zich nog altijd over zaken die Caribische Nederlanders direct aangaan. Ik wil niet dat mensen hun stem verloren gaan. Ik vind dat we niet alleen tijdens de campagne daar aandacht moeten besteden.”

Spreekuren
Wuite heeft voor zichzelf besloten om op maandag en vrijdag zo veel mogelijk af te spreken met inwoners en maatschappelijke organisaties. “Op dinsdag, woensdag en donderdag gebeurt het in de Tweede Kamer. Maar die overige dagen dan? Die moet je gebruiken om direct in contact te staan met de mensen om wie het draait.”

“Ik hoop dat ik straks een aantal groepen blijvend weet te verbinden met de politiek. Dat ook Caribische mensen flink meer het gevoel krijgen dat in de politiek hun stem ertoe doet, ook al ben ik later misschien geen Kamerlid meer.”

Waar kan de kiezer haar op afrekenen? “Ik wil dat mensen me straks herinneren als bevlogen, gepassioneerd, resultaatgericht op de thema’s waar ik in de Kamer voor zit. We praten over gelijkwaardigheid en kansen.”