Van onze correspondent
Oranjestad - ,,Alle informatie tussen formateur en kandidaat-ministers is vertrouwelijk. Wil het parlement die informatie, dan moeten ze de wet veranderen. Als formateur moet ik me ook aan de wet houden.”
Premier Evelyn Wever-Croes (MEP) gaf donderdag in het parlement uitleg over het proces van het screenen van ministers. Tijdens het formatieproces was ze formateur. De wet schrijft voor dat de formateur belast is met de screening en het resultaat moet overleggen aan de gouverneur. De formateur heeft op dat moment geen inzage in files en ziet die informatie van kandidaten niet.
Tijdens de screening wordt op de volgende zaken gelet: een onderzoek naar de kandidaat en naar alle familie tot de derde graad. Van al deze personen moet worden aangetoond waar ze werken en wat eventuele financiële belangen zijn. Het Openbaar Ministerie start een criminaliteitsonderzoek, de Nationale Veiligheidsdienst en de Belastingdienst doen ook onderzoek. Daarnaast moet de kandidaat een gezondheidsverklaring geven. Zijn er andere onderzoeken die de formateur belangrijk vindt, dan worden die onderzoeken gestart. Is er aanleiding voor, dan vindt er een gesprek plaats met een kandidaat-minister. Als laatste is het de gouverneur die toezicht houdt en goedkeuring geeft.
De instituten werken onafhankelijk, zei de premier in het parlement, en ze werken volgens hun eigen richtlijnen. Niemand kan deze instituten beïnvloeden. Als formateur kan ze wel vragen om een extra onderzoek.
Deze manier van screenen is gehanteerd in 2017 met tien kandidaten, in 2019/2020 met één kandidaat en in 2021 met negen kandidaten. ,,Als het parlement de screeningswet had aangenomen, dan had dit het werk van de formateur makkelijker gemaakt. Het parlement had dan ook meer informatie kunnen krijgen, eigenlijk de informatie die de oppositie nu vraagt. Ik moet me echter ook aan de wet houden, op dit moment is alle informatie tussen formateur en kandidaten vertrouwelijk.”
Wever-Croes is heel stellig: ,,Als het parlement die informatie wil hebben, dan moeten ze de wet veranderen. Dat is de taak van het parlement. Je kan niet van mij eisen om de wet te schenden, omdat jij bepaalde informatie wil.”
