Foto: Gevangenis van Sint-Maarten. Foto: Tim van Dijk

PHILIPSBURG – Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) geeft het koninkrijk opnieuw een tik op de vingers vanwege detentieomstandigheden op Sint-Maarten. Er is weer een verdachte langer dan de toegestane tien dagen vastgezet in een politiecel.

Vrijdag, een dag na de uitspraak van het EHRM, heeft de lokale rechter samen met het Openbaar Ministerie besloten om A.N.J. over te plaatsen naar de Pointe Blanche-gevangenis. Zijn advocaat Sjamira Roseburg zegt dat hij kampt met mentale problemen. A.N.J. zat sinds 6 december 2019 op het politiebureau in Philipsburg. “De Pointe Blanche is niet de juiste plek voor hem, maar het politiebureau ook niet”, zegt Roseburg.

Nijpend cellentekort
Er is een nijpend cellentekort in de gevangenis Pointe Blanche, waardoor gedetineerden in de politiecellen niet op tijd door kunnen stromen. Daarnaast is er geen juiste plek of specifieke behandeling voor gedetineerden met psychische problematiek, zo bevestigt het OM. De Mental Health Foundation is een optie, maar kan niet iedereen opnemen omdat ze maar één gesloten cel hebben. Er is wel een reclassering om ex-gedetineerden te begeleiden.

Foto: Tim van Dijk

OM Sint-Maarten zegt met de handen gebonden te zijn

“Er zijn helaas voorbeelden van zaken in de afgelopen jaren waar het OM op Sint-Maarten tbs had willen vragen, als het de wettelijke mogelijkheid daartoe zou hebben gehad. In die zaken is veelal volstaan met langdurige gevangenisstraf”, zei de officier van Justitie van het OM in 2019 tegen Caribisch Netwerk.

De situatie in de politiecellen kwam internationaal aan het licht toen casinobaas Francesco Corallo zes maanden lang in de politiecellen zat en er een zaak van maakte bij het Europese Hof. Corallo won en het Koninkrijk der Nederlanden kreeg een tik op de vingers. Sindsdien staat het koninkrijk onder toezicht van het Comité van Ministers van de Raad van Europa.

In 2016 kreeg het koninkrijk ook een tik op de vingers in de zaak James Murray. Hij zat 33 jaar vast zonder behandeling voor zijn antisociale persoonlijkheid. Psychiatrische behandeling voor levenslanggestraften is een recht.

Liever in een politiecel dan naar huis
Voor verdachten met psychische problemen op Sint-Maarten, zijn de politiecellen vaak de enige optie. Gedetineerden willen ook liever daar blijven, omdat ze vaak geen thuis meer hebben. Ook A.N.J. pleitte vrijdag in de rechtszaal dat hij liever vast blijft zitten, vertelt Roseburg.

‘Enige oplossing is gedetineerden van Sint-Maarten verspreiden over het koninkrijk’
-advocaat Sjamira Roseburg

De politiecellen zijn niet bestemd of geschikt voor lang verblijf, zegt advocaat Roseburg, en zijn volgens haar eigenlijk ook niet geschikt voor voorlopig hechtenis. “Daarvoor zijn een aantal voorzieningen en voorzorgsmaatregelen nodig, welke niet aanwezig zijn in dit cellencomplex. Mijn cliënt zit in een politiecel waar geen stromend water is. Het is onvoorstelbaar dat wij onze lessen maar niet lijken te leren.”

Volgens de advocaat is de enige oplossing om gevangenen te verspreiden over het koninkrijk, totdat er een nieuwe gevangenis op het eiland gebouwd is. “Op Bonaire is net een gloednieuwe gevangenis gebouwd. Ik begrijp niet waarom mijn cliënt daar niet opgevangen kan worden.”

Geen mogelijkheid tot tbs
A.N.J is zwakbegaafd en wordt verdacht van mishandeling met een wapen. Roseburg: “Hij heeft gewoon hulp nodig. Dit wisten ze al in december na zijn arrestatie.” Behandeling van gedetineerden met psychische problematiek is al jaren een probleem op de eilanden. Er is wel een optie tot opleggen van tbs, maar er zijn geen uitvoermogelijkheden. In het Caribische deel van het Koninkrijk is er geen tbs-kliniek of psychiatrisch forensisch instituut . Lees hier meer over:

Foto: Caribisch Netwerk

Wie is verantwoordelijk?

Vooralsnog ligt de verantwoordelijkheid bij de autonome landen zelf, zegt hoogleraar Staatsrecht Arjen van Rijn, maar het koninkrijk komt steeds meer onder druk te staan door internationale aandacht. Lees er meer over in ons eerdere artikel: ‘Geen plek voor de tbs-patiënt op de eilanden: waar ligt de verantwoordelijkheid van Nederland?’.