Aruba juicht vroeg...



Op Aruba is het hele weekend geklapt voor en gejuicht over de prestatie van premier Evelyn Wever-Croes, die tijdens haar bliksembezoek aan Den Haag, de Rijksministerraad wist te overtuigen dat zij en haar kabinet het goed doen. De kater maandagochtend was er niet minder om: immers, toen kwam het besef dat nog niets is bereikt, anders dan wat Den Haag vanaf dag een op de agenda had staan.

Los van de talloze verklaringen aan de pers, interviews, woordspelingen en interpretaties kan niets anders worden geconcludeerd dan dat Evelyn - in ieder geval politiek - haar woord heeft gegeven: een 'ja, mits'. 

Eerlijk gezegd zijn Aruba, Curaçao en Sint-Maarten aan het begin van deze week niet verder dan wat afgelopen week vóór de Rijksministerraad al bekend was: het aanbod is vrijblijvend, aan de voorwaarden kan niet worden getornd.

Arubaanse instemming
Aruba heeft dus in principe ingestemd met financieel toezicht van Rijkswege en de hervormingsentiteit die de taken en bevoegdheden van de landsregering komt overnemen. Hiermee boeken staatssecretaris Raymond Knops en politiek Den Haag flinke winst. De entiteit is overigens geen verrassing voor Evelyn, en ook niet voor Eugene en Silveria: de gesprekken daarover duren al enige tijd.

De zustereilanden van Aruba worden door de 'ja, mits' niet alleen tegen elkaar uitgespeeld, maar het feit dat Aruba haar politiek akkoord heeft gegeven, kan Raymond mooi gebruiken om Curaçao en Sint-Maarten onder druk te zetten, met het doel alsnog in te stemmen. 

Autonomie
Tussen Oranjestad en Den Haag worden de details nu verder uitgewerkt. Evelyn gebruikt deze tijd om het idee aan haar eigen achterban te verkopen. Die heeft de afgelopen 35 jaar geleefd op de autonomiegedachte van de oprichter van de MEP, wijlen Betico Croes en heeft dus wel wat te slikken.

Als give-away geven Wever-Croes en de beschermers van de Arubaanse autonomie een trap na aan het vorige kabinet Eman, met de sneer dat de afgelopen acht jaar de nationale is verdubbeld. Een staatsschuld die in 2009 kunstmatig laag werd gehouden door investeringen en hervormingen uit te stellen. Terwijl het aan een gebrek aan investeringen en economische kansen de afgelopen acht jaar echt niet heeft gelegen. 

Goddelijke interventie
Rijst nog de vraag: wat heeft een opgelopen staatsschuld van 75% van het Bruto Binnenlands Product te maken met de overname van justitie, economische hervorming, onderwijs, infrastructuur en zorg? 

Wel, Nederland gaat de schuld van bijna 5,5 miljard florin herfinancieren en dat scheelt een slok op een borrel. Dit jaar betaalt Aruba 227 miljoen gulden aan rente en dat bedrag gaat na ondertekening fors omlaag.

Voor Evelyn een bijna Goddelijke interventie die bovendien nog gezicht kreeg in een brief van Zijne Eminentie de Bisschop van Willemstad, die Nederland opriep de eilanden te sparen.

Overigens onderkent het Bisdom dezelfde zorgen van Nederland, te weten 'corruptie en het direct of indirect bevoorrechten van familie vrienden en kennissen'.


Raymond stuurde Evelyn voor de zekerheid bovenstaand plakprentje mee om een steviger draagvlak te kunnen creëren in haar eigen land. Gewone stervelingen lezen hier dat de achterban een zetje krijgt om de bittere Haagse Hop te slikken.

Evelyn heeft immers niet meer te maken met een aanwijzing bij Koninklijk Besluit (2014) en de daaruit onderhandelde Landsverordening Aruba financieel toezicht (2015), maar met twee mega Rijkswetten die het bestuur, de openbare financiën, de investeringen en beleidsbevoegdheden feitelijk aan een Nederlandse ZBO overdragen. 

Daaruit spreekt weinig Haags vertrouwen, al wil de Arubaanse premier anders doen geloven…

Blessing in disguise
Opvallend is het gebrek aan solidariteit van Aruba naar de beide andere eilanden toe. Dat weerspiegelt niet alleen de verdeel-en-heers-strategie en tactiek van Den Haag, maar ook de noodzaak voor Evelyn om een wit voetje in Den Haag te halen. 

Het aangekondigd surplus van de Arubaanse begroting 2020 was louter op papier en als je goed leest, staat dat hierboven in het plaatje ook: 'het pad is ingezet', en niet: 'wij hebben het bereikt'. Iedereen met kennis van de eilanden weet hoeveel paden Caribische politici tijdens hun term in office inslaan en niet afmaken. Sterker, het is dé reden voor Raymond om nu door te zetten en niet weer in het 'wij zijn bezig' smoesje te trappen.

In ieder geval was de Arubaanse slaagkans van de invoering van de eigen tweede fase belastinghervormingen - de lastenverzwaring voor de bevolking, de ondernemers en de toerist - nihil en toen Covid19 toesloeg was dat in dit verband in ieder geval een blessing in disguise.

Gifpijl
Als ik Wever-Croes was zou ik een beetje oppassen met de complimenten vanuit Nederland. De geschiedenis van ons Koninkrijk van de afgelopen dertig jaar leert dat complimenten en pluimpjes vanuit Den Haag vaak een gifpil zijn. 

Zie maar hoe vuistboksend Eugene en Mark Rutte op alle voorpagina’s stonden tijdens het Bon Bini Curacao event, vorig jaar. 


Hoe Miguel Pourier en Etienne Ys in de koude kleren bleven staan, nadat ze de door Nederland aangespoorde maatregelen hadden doorgevoerd.

En niet te vergeten Mike Eman die op handen en schouders de hele wereld rond werd gedragen als voorbeeld van duurzaamheid, visie en win-win kansen voor alle landen van het Koninkrijk. Dat leidde uiteindelijk tot de verkiezing van Nederland als niet-permanente lid van de VN-Veiligheidsraad.

Mijn advies aan Evelyn in het huidige politieke steekspel: juich vooral niet te vroeg. Want als de Nederlandse vos passie preekt, Caribische boer let op je kippen.....