Foto: The Million Dollar-bar

KRALENDIJK– Snel geld verdienen, oneerlijke concurrentie; de drukke, toeristische boulevard in de hoofdstad van Bonaire komt steeds meer in buitenlandse handen die wél het geld hebben om bedrijven te starten. Vanuit de overheid is er bovendien nog geen beleid om het lokale bedrijfsleven te beschermen dan wel te stimuleren.

Videoreportage door: Kim Hendriksen

​Volgens Karel Visser, eigenaar van Karel’s Bar, kiezen de meeste Bonairiaanse eigenaren eerder voor het ‘snelle geld’: In een keer een flink bedrag geld ontvangen voor hun stuk grond. Karel zelf wil dat echter niet: “Ik wil dat de kinderen van mijn kinderen hier hun brood straks zullen verdienen.”

Ondernemer Ralph Noolen wiens familie ook een stuk grond op de boulevard heeft, zegt dat het komt door oneerlijke concurrentie. “De internationale ondernemers komen allemaal met een zak geld naar Bonaire. Lokale ondernemers hebben die budgetten vaak niet om een onderneming te starten.”

‘Internationale ondernemers komen allemaal met een zak geld naar Bonaire’ – ondernemer Ralph Noolen

Nu het toerisme alleen maar toeneemt, stijgen ook de prijzen van de grond op de boulevard. Voor de meeste lokale bewoners is het daar al onbetaalbaar geworden. “Lokale mensen worden weggekocht, die gaan steeds meer buiten de stad wonen. Daar kun je moeilijk tegen op boksen”, beaamt Etienne van de Horst, interim-directeur van de directie ruimte en ontwikkeling.

Volgens hem is dit een wereldwijde ontwikkeling die alles te maken heeft met marktwerking. “Ik sta er af en toe van te kijken hoeveel geld er wordt betaald voor hele kleine stukjes grond op de boulevard.”

De boulevard in hartje Kralendijk – foto: Kim Hendriksen

Hij zegt dat het Bestuurscollege al ​een nieuw grondbeleid heeft vastgesteld maar de Eilandsraad deze nog moet goedkeuren. “Met een effectief grondbeleid kan deze ontwikkeling afgeremd worden. Maar dit hele proces staat nog in de kinderschoenen”. Het aantrekken van deskundigheid, ontwikkeling van een lange termijn-visie voor het gebied met de prioriteiten en handhaving daarvan, is ervoor nodig, legt Van de Horst uit.

Geen onderscheid tussen lokale en buitenlandse ondernemer
Op de vraag of Bonaire de verhouding lokale en buitenlandse ondernemers heeft vastgelegd in het ruimtelijk ontwikkelingsplan, antwoordt gedeputeerde Elvis Tjin Asjoe dat dat niet het geval is. “De economie van Bonaire is open voor alle ondernemers die een goed plan hebben, wat in lijn is met de duurzame economische visie van Bonaire. Wij maken hierbij geen onderscheid tussen lokale en internationale ondernemers.”

Tjin Asjoe begrijpt dat mensen dit kunnen opvatten als oneerlijke concurrentie. “Er ligt een plan om bedrijven die al gevestigd zijn op Bonaire, om voor hen een incentive te creëren. Dat houdt in dat je extra voordelen krijgt in de vorm van een subsidie bijvoorbeeld.”

Op dit moment is dat volgens Tjin Asjoe nog een voornemen die ze samen met de private sector moeten gaan uitwerken. “Op deze manier willen wij de lokale bedrijven tegemoet komen, ze extra ondersteunen en stimuleren om verder te laten groeien.”