Beroepsmilitair uit Curaçao kwam twee keer uit de kast: ‘Als homo en als leerman’

Behalve Pride-ambassadeur en Mister Leather was Axe Leito ook een groot fan van Mark Rutte. ‘Grappig genoeg had hij ook zijn nummer, gekregen via een vriend die ooit met hem in een commissie had gezeten’, vertelt Leito’s vriend Robin Weegink.

Afgelopen 14 februari toetste Leito met trillende vingers een felicitatiebericht aan de jarige premier. Tot zijn verbazing kreeg hij direct antwoord. ‘Wat aardig dat u mij in het Nederlands feliciteert, ambassadeur’, liet Rutte weten. Weegink: ‘Hij had het snel gelezen en zag kennelijk alleen ‘Leito Axe, ambassadeur’ staan. Hij dacht dat het de ambassadeur van Angola was of zo, niet die van Pride Amsterdam.’

Het is een van de vele vrolijke herinneringen aan de man die op 18 februari onverwacht overleed door een onbekende oorzaak. Leito groeide op op Curaçao en verhuisde als puber naar Nederland, waar hij op zijn achttiende uit de kast kwam – een gevoelig thema in de Antilliaanse cultuur. ‘Men gelooft heel sterk dat je die gayness er letterlijk uit kunt slaan’, vertelde hij op de website van Pride. ‘Toen heb ik leren vechten voor mijn vrijheid en eigenwaarde.’

Leerfetisj

Leito werkte veertien jaar bij Defensie en werd als korporaal drie keer uitgezonden voor een missie: één keer Irak, twee keer Afghanistan. Hij kreeg landelijke bekendheid toen hij in 2020 een van de vijf boegbeelden van Amsterdam Pride werd. Een jaar eerder was hij al uitgeroepen tot Mister Leather. In die hoedanigheid sprak hij niet alleen openhartig over zijn fetisj voor leer (‘leer is mijn tweede huid’), maar ook over thema’s als hiv en veilig vrijen.

‘Eigenlijk ben ik twee keer uit de kast gekomen’, zei hij. ‘Eerst als homo, daarna als leerman.’ Tijdens de Dodenherdenking mocht hij een krans leggen bij het Homomonument in Amsterdam. Ook zette hij zich in voor de acceptatie van de LHBTIQ-gemeenschap op Curaçao. Zijn boodschap: wees wie je wilt zijn en laat je niet belemmeren door wat mensen zouden kunnen denken.

Met zijn gebeeldhouwde lichaam en gulle lach was hij een geliefd uithangbord voor de homogemeenschap. Maar achter al die vrolijkheid ging ook veel onzekerheid en verdriet schuil, zegt zijn partner. Vooral door wat hij in Afghanistan had meegemaakt. ’s Nachts werd hij soms schreeuwend wakker. Waarom, dat weet ik niet precies. Hij heeft het nooit willen vertellen.’

Dyslexie

Toen de Taliban twee jaar terug Kabul weer in handen kregen, zag hij hoe Leito als een klein kind zat te grienen voor de tv. ‘We hebben de Afghanen een belofte voor vrijheid gedaan’, zei hij. ‘Nu laten we ze stikken.’ Hij worstelde met dyslexie. Weegink: ‘Als hij ergens moest spreken, leerde hij álles uit zijn hoofd, bang dat hij iets niet van een briefje kon lezen. Ik deed zijn sociale media. Hij dicteerde mij wat ik op moest schrijven.’

De twee hadden elkaar vijf jaar geleden leren kennen op een feestje. Over de ontmoeting bestaan twee versies. De échte: het was een seksfeestje in Amsterdam. De gekuiste versie, voor beider ouders: de vonk sloeg over op het Braziliaanse carnaval op de Nieuwmarkt. Weegink: ‘Dat bestaat niet eens, maar het klonk wel aannemelijk.’

Plannen had Axe nog volop. Hij was in een dagopvang voor jongvolwassenen met een verstandelijke beperking gaan werken en wilde sportinstructeur worden. Ook wilde hij de gayscene nieuw leven inblazen, omdat het nachtleven volgens hem volledig was ingedut door al die dating-apps. En dan lag er ook nog een huwelijk in het verschiet met Robin. Maar zover kwam het niet. Axe Leito werd 42 jaar.