Foto: Sharina Henriquez

Het aantal illegale auto-garages op Aruba groeit. Het probleem zorgt voor flink veel overlast in de woonwijken. Ze hebben geen vergunning en betalen ook geen belasting. Waarom treedt de Arubaanse overheid niet op? 

Het probleem op Aruba wordt steeds zichtbaarder, nu buren steeds minder tolereren. Die krijgen bijna dagelijks te maken met geluidsoverlast van de schuurmachine en het luide getimmer op ijzeren platen.

Ook stinkt het naar benzine, verbrande olie en rubber. De verf waarmee de auto’s worden gespoten, is voor de omgeving giftig en door acrylaten mogelijk zelfs kankerverwekkend.

Naar schatting zijn er ‘meer dan honderd’ thuisgarages in de verschillende wijken op Aruba. Ze zijn niet geregistreerd en betalen ook geen belasting. De nodige vergunning zouden de eigenaren moeilijk krijgen, omdat de garages niet in een woonwijk mogen.

De illegale garages zorgen voor veel overlast voor de buurt.

Een garage ‘bou palo’ (onder de boom): veel Arubanen hebben een favoriete, meestal verscholen in een woonwijk. “Je vertrouwt ze meer dan de officiële garages. Kijk, ze lichten je allemaal op, maar bou palo is het niet zo erg. Ze zijn toch veel goedkoper”, legt een bewoner uit die anoniem wil blijven. ‘Want anders kan ik mijn auto nergens meer brengen’.

Instanties verwijzen naar elkaar
De vraag is: waarom treedt geen enkele overheidsinstantie op? Caribisch Netwerk probeert al weken antwoord te krijgen bij verschillende overheidsinstanties.

De premier die politiek verantwoordelijk is voor ruimtelijke ordening verwijst door naar de politie, maar die reageert niet op vragen.

DIP, de overheidsdienst die over ruimtelijke ordening gaat, wil nu wel reageren. De Arubaanse overheid bevestigt dat ‘de meeste garages op Aruba illegaal zijn’. Hoe komt dat? “Mensen beginnen ermee als bijbaan, om extra centen verdienen. Maar voor velen wordt het dan hun brood”, vertelt Gino Dijkhoff namens DIP. Hij is de ambtenaar die met het onderwerp en de klacht bezig is.

Overheid wil niet ‘hun brood laten afpakken’ 
Hoewel de thuisgarages geen belasting betalen, is volgens de afdeling Ruimtelijke Ordening de kern van het probleem dat veel mensen hun brood verdienen met de illegale garages. “Het is een moeilijk om in één dag dat van hen af gaan te pakken.”

“We zijn gestart met hen uit te leggen hoe het allemaal in elkaar steekt. Dat ze hun vergunningen moeten regelen en belasting moeten betalen. En ook niet meer zomaar auto’s spuiten, want dat is heel schadelijk voor de buurt. Ook niet tot laat werken. Maar ook niet overdag, want eigenlijk mogen al die garages helemaal niet in de woonwijken.”

‘We weten niet waar de garages zijn’
Begin maart zijn andere overheidsdiensten zoals de afdeling Natuur, Milieu en Volksgezondheid, maar ook de politie begonnen om ‘beetje bij beetje de boel op te ruimen en een rechte lijn te trekken’, verzekert Dijkhoff namens DIP.

Maar uit het verhaal van de overheidsdienst blijkt dat dit niet vanzelf gebeurt: de autoriteiten op Aruba gaan niet zelf op zoek naar de garages, maar treden pas op als er klachten van wijkbewoners binnenkomen. “We weten ook niet waar ze allemaal zijn, we hebben geen camera om vanboven te kijken. Zoals de garage van bij de Hooiberg, zo zijn de meeste garages vaak, verscholen.”

De illegale garage bij de Hooiberg (rechts) ligt aan een grote weg. Aan de overkant staan zijn auto’s te koop.

DIP verwijst naar de illegale autosloperij en -garage waarover Caribisch Netwerk eerder publiceerde. Die ligt niet verscholen, zoals de dienst voordoet, maar het ligt juist aan een hoofdweg. Bovendien adverteert deze sloperij en garage regelmatig op sociale media.

Langs de kant staan verschillende auto’s te koop. De buurt klaagt al meer dan twee jaar, maar tot nu toe heeft geen enkele overheidsinstantie er een einde aan gemaakt.

Arubaanse overheid ‘kijkt het door de vingers’

Buurtbewoners van de illegale autogarage- en sloperij bij de Hooiberg hebben nog steeds veel overlast. “Ik begrijp niet waarom ze de boel niet direct stoppen”, zegt buurtbewoner Sam*, die al meer dan twee jaar  bij de overheidsinstanties erover klaagt. “Waarom krijgen zij een kans en moeten wij onder al die overlast blijven lijden?”

De dienst voor Ruimtelijke Ordening meldt dat er begin juni een ‘stevige brief’ is gestuurd naar de eigenaar. “We eisten dat hij binnen een maand vertrekt en alles opruimt. Maar dat was volgens hem onmogelijk en pas in oktober zou hem dat lukken. Dus nu geven we hem elke maand uitstel, tot uiterlijk eind oktober, om de boel op te ruimen.”

“Waarom we hem deze kans geven? Het is illegaal en we kijken het door de vingers, ja. Maar hij moet ook kunnen verkopen om de opruiming te kunnen betalen. Dat kost ook geld. Anders zou dat ons veel kosten als wij alles moeten ruimen. Dus nu verkoopt hij onderdelen en betaalt daarmee elke keer wat hij opruimt. Maar hij moet dat wel elke maand laten zien, anders vallen er stevige boetes.”

Ook andere thuisgarages zijn makkelijk te vinden in de woonwijken, omdat er bij de huizen meestal een groot aantal auto’s staat. Dat zijn voertuigen die gerepareerd moeten worden of wrakken waaruit de garages onderdelen halen.

Buren moeten met overlast leren leven
“We moeten ze een kans geven”, zegt de afdeling voor Ruimtelijke Ordening. “Tussenhaakjes, hè? Want eigenlijk mag het niet. Maar de kans is er om bijvoorbeeld naar industrieterrein Barcadera te verhuizen waar ze wel een bedrijf mogen hebben.”

De illegale garages zijn herkenbaar omdat er vaak een groot aantal kapotte auto’s voor de deur staat.

In de praktijk betekent het dat wijkbewoners na een klacht nog minstens een jaar met geluid- en stankoverlast moeten leven. “Een aanvraag voor zo’n stuk terrein duurt zeker meer dan een jaar. En vaak hebben ze ook het geld niet om een bedrijf op te richten. Want wat ze verdienen, dat geven ze direct weer uit.”

Premier: ‘Ik begrijp niet waarom politie niets doet’
Behalve dat de illegale garages geen belasting betalen, is het op Aruba ook een publiek geheim dat sommige ook gestolen auto-onderdelen gebruiken. Wie moet optreden? De politie zegt dat niet te kunnen doen, want dat zou alleen overheidsdienst voor Ruimtelijke Ordening kunnen doen.

Ook de City Inspector verwijst naar DIP, waar premier Wever-Croes politiek verantwoordelijk voor is.

“De politie kan dit wel stoppen”, reageert premier Evelyn Wever- Croes stellig. “Ik begrijp niet waarom ze dit niet doen, maar ik ga het uitzoeken.” Na weken wachten op een antwoord, komt er alsnog geen duidelijkheid.

Politie maakt zelf gebruik van illegale garage
En wat vindt de politie op haar beurt dan van de uitspraken van de premier? Een poging om duidelijkheid te krijgen levert opnieuw niets op. De Arubaanse politie reageert al langer niet op vragen van Caribisch Netwerk.

De politie en de Dienst Openbare Werken lijken zelf ook gebruik te maken van de illegale garages. Hun dienstauto’s waren in de garage te zien bij die in Hooiberg. En de eigenaar bevestigt dat hij service verleent aan overheidsheidsdiensten.

Wat kunnen wijkbewoners doen?
Waarom grijpt de overheid niet in, ondanks de toenemende klachten van wijkbewoners? Moet de overheid niet mensen beschermen? “Ja, ja eigenlijk wel. De directie Volksgezondheid moet ook wat doen. Wij kunnen alleen op basis van de Ruimtelijke Ordening optreden en boetes geven”, zegt Dijkhoff.

De verschillende diensten verwijzen naar elkaar. De vraag is waar inwoners een klacht kunnen indienen en voorkomen dat ze niet van het kastje naar de muur worden gestuurd. “Ze kunnen klagen waar ze willen. Bij de eerstvolgende vergadering die elke twee maanden plaatsvindt met de overheidsinstanties, bespreken we alle klachten.”

Maar wat als het urgent is? “Als het dringend is, met gevaar, dan kunnen ze bij ons melden”, zegt de afdeling Ruimtelijke Ordening. “Of de politie. Of City Inspector.”

*De identiteit van de bewoner is beschermd, omdat diegene naar eigen zeggen bang is voor mogelijke wraakacties van de garagehouder, maar ook voor mogelijke consequenties van overheidsinstanties.