Den Haag - De dienstverlening van banken op Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES) moet worden verbeterd en er is te weinig zekerheid over de stabiliteit van de financiële instelling op de eilanden.
De innovatie van de banken blijft bovendien achter. Om hieraan iets te doen, zijn ingrijpende maatregelen nodig.
Dat zijn de belangrijkste bevindingen uit een rapport van PricewaterhouseCooper (PwC) over de bancaire sector op de BES-eilanden. Minister Wopke Hoekstra van Financiën heeft een samenvatting van het rapport naar de Tweede Kamer gestuurd. Hij gaat in overleg met de betrokken partijen, waaronder de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten (CBCS), die als toezichthouder een grote rol speelt.
Het volledige rapport van PwC kan niet openbaar worden gemaakt, omdat er bedrijfsvertrouwelijke en concurrentiegevoelige informatie in staat. Voor het onderzoek waren twee aanleidingen. Enerzijds staat de bancaire dienstverlening vooral op Sint Eustatius en Saba onder druk door de kleinschaligheid. Op beide eilanden is maar een bank actief. Anderzijds leeft vanuit Nederland de wens om het ‘prudentieel toezicht’ op de banken te versterken.
Omdat de meeste banken een bijkantoor zijn van een bank met een zetel op Curaçao of Sint Maarten is de CBCS de aangewezen toezichthouder. De Nederlandsche Bank (DNB), de toezichthouder voor de BES-eilanden, is daarom afhankelijk van de CBCS en maakt zich ‘aanhoudende’ zorgen over het functioneren van deze centrale bank. Minister Hoekstra schrijft in zijn brief te verwachten dat de aanstaande benoeming van een nieuwe president bij de CBCS een belangrijke verbetering zal betekenen voor het functioneren van de centrale bank en de kwaliteit van het toezicht op de BES-eilanden.
In theorie zou met het invoeren van een zeteleis de DNB de toezichthouder worden zonder omweg via de CBCS. De zeteleis houdt in dat de bancaire dienstverleners worden verplicht zich als zelfstandige banken op een van de BES-eilanden te vestigen. Zowel PwC als de minister komen tot de conclusie dat daarmee het rendement van de banken door de extra lasten nog meer onder druk zou komen te staan. Dit lijkt daarom ‘niet opportuun’, schrijft Hoekstra.
Om toch een minimumaanbod van bancaire diensten duurzaam te garanderen op de drie eilanden zijn andere mogelijkheden onderzocht. De overheid zou bijvoorbeeld zelf bankdiensten kunnen aanbieden of faciliteren via een ‘BES Bank’. Of de overheid zou subsidies of concessies kunnen uitgeven. Het meest kansrijke scenario voor de lange termijn is het uitbreiden van de digitale mogelijkheden voor de inwoners en bedrijven van de eilanden.
Maar de huidige banken lopen achter met de innovatie en invoering van elektronisch betalingsverkeer. Dat komt onder andere doordat ‘de betaal- en spaarcultuur op de BES sterk gericht is op contant geld’. ,,Dat leidt tot klachten, remt de economische groei op de BES-eilanden en staat de sociale ontwikkeling en zelfontplooiing van de inwoners in de weg”, aldus Hoekstra. Toch laten de banken hier volgens PwC kansen liggen, omdat meer digitaal aanbod ook kostenbesparend werkt.
In de Werkgroep Betalingsverkeer Caribisch Nederland wordt al gesproken over het functioneren van het elektronisch betalingsverkeer. Er wordt gekeken naar de hoge kosten voor girale transacties, hoge rentes voor krediet en de beperkte mogelijkheden voor online bankieren. De minister wil bekijken waar hij een bijdrage kan leveren aan oplossingen. Eind 2019 zal hij de Kamer hierover nader informeren.
