WILLEMSTAD – Scholen op de ABC-eilanden moeten de moedertaal promoten om het leesonderwijs te verbeteren. Dat is een van de belangrijke conclusies uit een grootschalig veldonderzoek uitgevoerd door de Radboud Universiteit en de University of Curaçao.

De twee universiteiten onderzochten de meertaligheid en leesontwikkeling van 589 kinderen op basisscholen op Aruba, Bonaire en Curaçao. 

De resultaten laten volgens de universiteit UoC interessante bevindingen zien. In het Antilliaans Dagblad zegt Ronnie Severing, motor achter het onderzoeksproject, dat de uitkomsten van het onderzoek voor een breder publiek zijn opgenomen in de maart editie van het tijdschrift Didactief. Didactief is een wijdverspreid tijdschrift onder leraren in Nederland. 

“Er is nagegaan hoe de ontwikkeling van taal en lezen in het Papiaments en het Nederlands verloopt, afhankelijk van de volgorde van instructie: Papiaments-Nederlands, of andersom, en wat de invloed is van kind-, gezins- en schoolkenmerken.” 

“Uit het onderzoek onder 296 kleuters van elf scholen blijkt dat de kinderen hoger scoren in het Papiaments dan in het Nederlands. Bij letterkennis blijkt in het Papiaments bijvoorbeeld dat er wel een verband is met (op termijn) meer letterkennis in het Nederlands”, aldus Severing.

Kinderen die meer letters herkenden in het Papiaments, verwierven ook sneller letterkennis in het Nederlands, zo leert het onderzoek. “Hun beginnende geletterdheid in het Papiaments vormt dus een belangrijke basis voor de ontwikkeling van geletterdheid in het Nederlands.”

Anders gezegd, de moedertaal is de ideale basis voor het Papiaments én het Nederlands. Dat betekent dat kleuters in Caribisch Nederland een goede uitgangssituatie hebben om in groep 3 in het Papiaments te beginnen met leren lezen.

Kinderen die met leren lezen in het Papiaments beginnen in groep 3 en 4 komen hoger uit op letterkennis en technisch lezen in het Papiaments, terwijl kinderen die met leren lezen in het Nederlands beginnen in die taal hoger uitkomen. 

Instructievolgorde heeft volgens het onderzoek inderdaad effect op de ontwikkeling van het technisch lezen. “Maar de verschillen zijn klein. Bij kinderen die eerst leerden lezen in hun moedertaal, het Papiaments, bleek hun niveau technisch lezen in het Papiaments de ontwikkeling van het technisch lezen in het Nederlands positief te beïnvloeden”, aldus Severing.

Bij kinderen die eerst leerden lezen in de vreemde taal, het Nederlands, bleef dat positieve effect uit. “Dat betekent dat eerst leren lezen in het Papiaments leerlingen een betere basisleesvaardigheid geeft die hen later ook met het leren lezen in het Nederlands vooruithelpt.”