Guaidó: ‘Het land komt los van Maduro’

Na een week waarin het even erop leek dat een spectaculaire couppoging van de Venezolaanse oppositie en een groep militairen president Nicolás Maduro zou verjagen, stapt oppositieleider en ‘interim-president’ Juan Guaidó (35) – die de vastgelopen actie aanstuurde – ontspannen en opgewekt uit de lift.

Hij maakt zijn entree in het hoofdkantoor van oppositiepartij Voluntad Popular, op de 17de etage van een groot winkelcentrum in het oosten van Caracas. Hij wordt uitbundig begroet en gekust door partijgenoten. „Kom even snel op de foto dan weten ze thuis dat je nog leeft”, grapt een van zijn medewerkers en maakt snel een selfie met Guaidó.

Lees ook Guaidó neemt dure gok met ultieme greep naar de macht

Na zijn couppoging op 30 april, die hij zelf ‘Operatie Vrijheid’ doopte, en het daaropvolgende massaprotest van 1 mei waarbij vier doden en meer dan twintig gewonden vielen, werd het stil rond Guaidó. „Ik leef onder een constante spanning opgepakt te worden. Ik word achtervolgd door het regime en bedreigd, maar ik bevind me niet in safehouses, zoals iedereen denkt. Ik ben ook niet op de vlucht. Ik loop rond, slaap gewoon thuis en beweeg me vrij in mijn land”, zegt Guaidó als hij gaat zitten.

Hij heeft tien minuten de tijd en beantwoordt nog even snel zijn laatste appjes. Hij maakt een rustige indruk hoewel hij er een intense week op heeft zitten. Hij trapte zijn couppoging ‘Operatie Vrijheid’ samen met een handjevol militairen af met een stunt. Hij wist zijn partijgenoot, de charismatische oppositieleider Leopoldo López uit diens huisarrest te bevrijden. Maar vervolgens lukte het hem niet om de rest van het leger achter zich te krijgen. Dat is pijnlijk, erkent Guaidó, vooral voor de Venezolaanse bevolking, voegt hij er aan toe.

Maar, hij gaat door. „Ik kan niet anders, want we moeten bevrijd worden uit deze ellendige dictatuur. En het is niet iets dat snel gaat, zoals mensen hopen, het is een proces. We zijn bezig met het loskomen van Maduro. Het feit dat we Leopoldo López hebben kunnen bevrijden, waarbij steun verleend is vanuit de top van geheime dienst en het leger, zegt al genoeg. Dat ik hier, na de gebeurtenis van 30 april nu vrij met jou en andere journalisten praat, zegt genoeg. Maduro’s macht is verzwakt, hij durft mij niet op te pakken. Het is een kwestie van tijd voordat hij echt valt”, zegt Guaidó.

Ondanks de stelligheid waarmee hij dat beweert, is er in de straten van Caracas toch teleurstelling en vooral wanhoop te bespeuren. Het leek erop alsof dit de week van de omwenteling werd. Nu die opnieuw uitblijft, neemt vertwijfeling toe. Kan Guaidó zijn beloftes wel waarmaken of ontbreekt het hem aan werkelijke macht om het leger los te weken? Is een militaire interventie van buiten – een mening die in de straten klinkt – niet beter?

Guaidó wuift het weg met zijn nog altijd onvermoeide zelfverzekerdheid, die hij sinds 23 januari toen hij zich uitriep tot interim-president, uitstraalt. „Als we naar oplossingen kijken is het makkelijk om te kiezen voor een militaire interventie, dat is een snelle oplossing van buitenaf. Daarbij is er naar mijn mening al een interventie gaande hier, namelijk die van de Cubanen, die heel veel macht hebben, ook binnen de strijdkrachten. Dat wij steun krijgen van andere landen betekent niet dat we militair ingrijpen willen. We blijven vasthouden aan aftreden van Maduro, een overgangsperiode zonder geweld en het uitschrijven van vrije verkiezingen. Onze beweging groeit. Bij massaprotesten gaan tienduizenden mensen de straat op, door het hele land, dat is een signaal dat er niets verloren is.”

Toch zijn uw pogingen om het leger aan uw kant te krijgen niet succesvol gebleken. Waarom lukt het u niet?

„Ik weet dat 80 procent van de militairen van het leger niet genoeg te eten heeft of verdient om hun families te helpen overleven. Maar ze worden onderdrukt, bedreigd en gemarteld om in het leger te blijven. Velen blijven misschien ook loyaal uit angst of omdat ze privileges genieten, uiteindelijk is het ook een persoonlijke keuze om er uit te stappen. Ik zal nog harder moeten werken om ze te overtuigen, en door blijven gaan om meer mensen uit het leger te krijgen. Zij zullen straks in het herstel van ons land en de overgang een belangrijke rol spelen.”

Op de achtergrond van deze crisis speelt de geopolitiek een grote rol. U krijgt steun van de VS en het Westen, Maduro heeft China en Rusland als bondgenoten. In hoeverre kunt u echt een eigen richting bepalen in deze impasse?

„Het gaat om Venezuela, het gaat om ons hier, ik volg de richting die goed is voor de Venezolanen. Dat andere landen met de gevolgen van onze crisis te maken krijgen, is een feit. De drugshandel die floreert vanuit Venezuela, de illegale goudhandel, de miljoenen vluchtelingen in de regio, en de grote oliebelangen. De ogen zijn op ons gericht. Dat juist de democratische landen zowel uit Europa als in Latijns-Amerika me steunen zegt voor mij genoeg.”

Er komen, belooft Guaidó, nieuwe grote acties aan. Gevraagd of Maduro binnen weken of maanden is vertrokken, zegt hij: „Misschien wel sneller.” Landelijke demonstraties staan gepland dit weekeind, maar als het aan hem ligt gaan mensen iedere dag de straat op. En er komen stakingen op universiteiten en binnen de oliesector, belooft hij. „Ik ben bereid om risico’s te nemen, angst neem ik op de koop toe. Venezuela is het waard om voor te vechten.”