Foto: Rechtbank Aruba/Sharina Henriquez

ORANJESTAD – “Een kind dat zijn ouders niet heeft, geen hulp heeft, weet dat het moet zoeken. En ik heb gezocht, gevraagd om te helpen”, antwoordt Jeffrey op vragen van de rechter. Die wil weten wat hij ervan vindt, dat de instanties hebben gefaald hem goed te helpen. “Dat is het systeem, het systeem is zo”, zegt hij.

De jonge Arubaan staat weer voor de rechter, amper 4 maanden nadat hij uit de gevangenis kwam. Dit keer is het opnieuw voor een ernstig misdrijf: het neerschieten van een kennis in diens slaapkamer. Wat zijn zaak bijzonder maakt, daarover schreef Caribisch Netwerk al eerder:

Jeffrey

Wat er gebeurt met jongeren als Jeffrey

Aruba heeft geen PIJ-instelling, een speciale jeugdinrichting. In gevangenis KIA is er een jeugdafdeling maar daar is geen hulp en begeleiding voor jongeren als Jeffrey. Met alle gevolgen van dien.
Lees meer hierover

Jeffrey (20) reageert geëmotioneerd als de rechter met hem wil praten over vroeger. Hij wil ook niet dat het gevangenispersoneel hem hoort en deze moeten even de kamer uit. Zijn advocaat verzoekt de rechter om niet in alle details van het vroegere misbruik te gaan. Het staat al uitvoerig beschreven in de rapporten van de vorige rechtszaak in 2018 en ‘het is ook gênant voor hem nu weer aan te halen’, aldus de raadsman.

De officier van justitie erkent dat Jeffrey een ‘uitzonderlijk geval’ is. In het begin van zijn voordracht, is hij nog onverbiddelijk: Jeffrey moet 8 jaar de bak in. Maar gaandeweg gaat hij mee in de vraagstelling van de rechter aan de verdachte en het pleidooi van de advocaat om het jeugdstrafrecht toe te passen. Zodat Jeffrey alsnog in een speciale jeugdinrichting (PIJ) geplaatst kan worden, hoewel hij inmiddels 20 is en eigenlijk al te oud.

De advocaat vindt zelf ook  dat wat hij nu probeert te bereiken voor zijn cliënt opmerkelijk is: hij probeert de rechter en officier ervan te overtuigen om zijn cliënt juist een (PIJ-) straf te geven. Terwijl er geen direct bewijs: geen getuige van de schietpartij en de politie is vergeten Jeffrey’s handen te testen of hij heeft geschoten. Justitie heeft een paar indirecte getuigenverklaringen en Jeffrey zelf blijft ontkennen.

Hoop op een ‘reset’

Maar de advocaat wil toch voorkomen dat Jeffrey opnieuw geen hulp krijgt vanwege de jarenlange politieke discussie, die niet alleen op Aruba is maar in het hele koninkrijk over het gebrek aan geld waardoor bepaalde jeugdstraffen zoals de PIJ niet op de eilanden uitgevoerd worden. Met deze straffen krijgen jeugdcriminelen specifieke hulp  om zo te voorkomen dat ze terugvallen. De raadsman hoopt nu op ‘een reset’ van de 2,5 jaar die Jeffrey als minderjarige in de Arubaanse gevangenis eerder vastzat maar zonder de hulp te krijgen waar hij recht op had.

Er zitten vier jongeren in de Arubaanse gevangenis momenteel, zegt de maatschappelijk werker daar, die eigenlijk in een jeugdinrichting horen. De omstandigheden zijn daar bovendien sowieso al ‘onmenselijk’, lees meer.

Tekst gaat verder onder de video

Caribisch Netwerk-coördinator Sharina Henriquez legt de situatie uit bij De Nieuws BV op NPO Radio 1

De advocaat van Jeffrey pleit verder voor een soort garantie van de rechter, namelijk dat deze nu ook een deadline gaat stellen voor de uitvoering van de PIJ-straf voor zijn cliënt. Want dan kan Jeffrey dit keer nog naar de (civiele) rechter stappen om bij de Arubaanse overheid zijn straf af te dwingen, zelfs met een dwangsom. “Want anders snijd je ook het pad af voor hem als burger om zijn rechten te kunnen krijgen”, aldus de advocaat.

Nooit budget

Uit de rechtszaak blijkt verder opnieuw dat het argument dat de Arubaanse justitieministers blijven geven – ook de huidige – dat er geen geld is om dus jeugdstraffen als de PIJ uit te voeren, al bij het wetsvoorstel onder de aandacht werd gebracht. De Raad van Advies bekritiseerde toen dat de regering geen kostenplaatje voor de invoering van het nieuwe jeugdstrafrecht had toegevoegd. Vervolgens nam het parlement de wet 8 jaar geleden aan zonder iets met die kritiek te doen. Dus dat er geen geld is, zegt de advocaat, was al vanaf het begin duidelijk. “De wetgevende macht heeft helemaal gefaald want ze hebben nooit in een budget voorzien.”

Of de rechter het jeugdstrafrecht weer gaat toepassen bij Jeffrey en hij een nieuwe kans krijgt op hulp, dat laat de rechter volgende week weten. “Het is duidelijk dat hij teleurgesteld is. Dat is ook wat hij bedoelt met, dat is het systeem”, aldus de rechter begripvol.