WILLEMSTAD – Gedetineerden hebben alle tijd om te studeren en een vak te leren, zo redeneert justitie op Curaçao. Maar het resocialisatietraject verloopt stroef: werkonderbrekingen in de gevangenis trekken een zware wissel op de vorming van gevangenen.
Het personeelsbeleid in de gevangenis staat al lange tijd onder druk. Onder meer het uitblijven van betaling van overuren was vorig jaar aanleiding voor personeel van de gevangenis om te staken. Toen minister van Justitie, Quincy Girigorie (PAR), aankondigde dat bij ziekmelding direct de arbodienst moet worden geïnformeerd, verschenen prompt 100 personeelsleden van de gevangenis niet op het werk. Uiteindelijk trok de minister de maatregel in, maar er werd wel een verscherpt verzuimbeleid aangenomen.
Gevolgen voor gevangenen
Als gevangenispersoneel niet volgens rooster op het werk verschijnt, kunnen gevangenen niet naar de rechtbank in de stad voor de behandeling van hun zaak. Ook kunnen ze niet naar de afdeling, waar de vorming in het kader van resocialisatie plaatsvindt. Deze afdeling bevindt zich in de gevangenis en bestaat uit klaslokalen, een bibliotheek en een computerruimte. De gevangenis heeft ook enkele werkplaatsen, zoals een timmerwerkplaats, stoffeerderij en een naaiatelier waar gedetineerden gevangenistenues maken.
Onrust door stakingen
Malvina Cecilia, Unithoofd Correctie belast met de uitvoering van het resocialisatiebeleid van de justitieminister, zegt dat stakingen van het personeel voor veel onrust zorgen in Sentro di Detenshon i Korekshon Korsou (SDKK). “De veiligheid in de gevangenis en ook daarbuiten, in onze samenleving, is ermee gediend dat zowel lang- als kortgestraften zich op een positieve manier ontwikkelen en begeleiding krijgen om hun probleemgedrag te corrigeren. De bewakers hebben daarbij een sleutelrol, zij moeten het goede voorbeeld geven.”
Volgens de minister werkt het merendeel van het gevangenispersoneel hard, maar is er een groep die de kantjes ervan afloopt. De minister heeft SDKK-directeur Urny Floran vorig jaar meer bevoegdheden beloofd. De directeur is in afwachting van een officiële toekenning om personeelskwesties beter aan te kunnen pakken.
Betrokkenheid medewerkers nodig
Unithoofd Correctie Cecilia vindt dat vooral de Penitentiair Inrichtingswerkers (PIW-ers) meer en bewust betrokken moeten zijn bij terugkeer van gevangenen naar de maatschappij. “Het nieuwe beleid, dat in 2017 door de minister werd aangekondigd, houdt in dat voor elke veroordeelde bij intake in de gevangenis een vormingstraject in de vorm van een perspectiefplan wordt uitgestippeld.”
‘Als iemand tien jaar vast zit, moet hij in die periode minstens twee, drie diploma’s kunnen halen’
“Beroepsonderwijs, les in sociale vaardigheden, kunstzinnige vorming, sport, geestelijke verzorging, noem maar op. Samen met het bedrijfsleven, ministerie van SOAW en de Reclassering, gaan we na welke kansen er voor ex-gedetineerden op de arbeidsmarkt zijn. Opleiding en vorming worden daar op afgestemd.” Cecilia wil geaccrediteerde opleidingen naar de gevangenis halen. “Als iemand tien jaar vast zit, moet hij in die periode minstens twee, drie diploma’s kunnen halen, of in ieder geval certificaten en deelcertificaten.”
Onder de gevangenen is de interesse om te leren groot, zegt Cecilia. “Bij de bibliotheek worden veelvuldig boeken geleend. Je kunt spreken van een leescultuur in de gevangenis.” SDKK kent ook een groep gedetineerden die niet of nauwelijks kan lezen en schrijven. De strijd tegen analfabetisme is een verantwoordelijkheid van de gevangenis, zegt Cecilia.
‘De gevangenis wil af van het imago van universiteit van de onderwereld’
“In november en december vorig jaar heeft SDKK in samenwerking met het ministerie van SOAW lessen Papiaments, Engels, Nederlands en Spaans aangeboden. We doen er alles aan om ervoor te zorgen dat laaggeletterden de kans krijgen om zich taalkundig te ontwikkelen. Ook is het voor gedetineerden mogelijk om een tweede of derde taal te leren.”
De gevangenis wil af van het imago van ‘universiteit van de onderwereld’, benadrukt Cecilia. “Gedetineerden moeten vanaf dag één in de gevangenis actief aan de slag om hun leven op orde te krijgen. Leren en werken biedt bij het verlaten van de gevangenis toekomstperspectief.
