Nieuwe aanvoer van stookolie brengt het koraal op zonnig Bonaire in gevaar

Het is de tragiek van de energietransitie in een notendop, zegt Lammert van Raan, lid van de Tweede Kamer namens de Partij voor de Dieren. Bonaire had allang volop gebruik kunnen maken van zon- en windenergie, stelt hij. Toch is de aandacht nu vooral gericht op ruwe stookolie. “De smerigste optie, maar ook de goedkoopste.”

En dat is nog het ergste niet. Om die ruwe olie aan land te brengen is mogelijk een nieuwe overslagpier nodig waardoor het koraal onherstelbare schade kan oplopen, waarschuwen het Wereld Natuur Fonds (WWF) en de natuurorganisaties op het eiland. Dat geldt ook voor de plannen voor een nieuwe haven.

Bonaire zit in een spagaat. De bevolking groeit snel en een stevig deel van de economie bestaat uit toerisme. Maar het eiland zelf produceert nagenoeg niets, vrijwel alle goederen moeten worden aangevoerd, net als de gasten. Ook voor de energievoorziening komt de oplossing van buitenaf en dat kost meer moeite sinds olieopslagbedrijf Bopec in problemen raakte. 

Bopec, dat eigendom is van de Venozolaanse staatsoliemaatschappij, is in maart failliet verklaard, maar was al enkele jaren niet meer in bedrijf. Bonaire krijgt daarom tijdelijk diesel per vrachtschip vanuit Curaçao. Op het eiland wordt de brandstof dagelijks met drie of vier tankauto’s dwars door hoofdstad Kralendijk naar de elektriciteitscentrale vervoerd, schrijft minister Cora van Nieuwenhuizen half april in antwoord op Kamervragen van PvdD’er Van Raan.

‘Het kabinet wil weer een nieuwe fossiele infrastructuur optuigen’

Om de energievoorziening op het eiland te verbeteren, wil het kabinet de Bonaire Brandstof Terminals (BBT) oprichten. Dat heeft haast, schrijft minister Bas van ’t Wout van economische zaken op 19 april aan de Kamer, omdat de vergunningen voor de tijdelijke maatregelen deze zomer aflopen, waarmee niet alleen de elektriciteitsproductie, maar ook die van drinkwater en het weg- en luchtverkeer in gevaar zijn, ‘met alle risico’s van maatschappelijke ontwrichting van dien’.

Van ’t Wout (de opvolger van Erik Wiebes, die aftrad wegens de toeslagenaffaire) kreeg vorige week groen licht van de Tweede Kamer voor een ‘100 procents beleidsdeelneming’ in de BBT, dat feitelijk dus een staatsbedrijf wordt. Meerdere partijen drongen in de Kamer wel aan op een groenere aanpak. Door een aangenomen motie van D66 wordt in de oprichtingsacte ‘hernieuwbare energie’ toegevoegd om ‘de toekomstbestendigheid te garanderen’. 

Een motie van Van Raan om verduurzaming van de energievoorziening als hoofddoel van BBT in de akte op te nemen, door in te zetten op zon, wind en andere alternatieven en ‘het gebruik van fossiele brandstoffen uit te faseren’. haalde het echter niet. “Het kabinet wil dus weer een nieuwe fossiele infrastructuur optuigen”,  concludeert Van Raan. “Op een beperkt eiland, met volop zon en wind, had het allang een duurzame voorziening kunnen realiseren.”

Het koraal rondom het eiland loopt gevaar

Zo’n infrastructurele ingreep staat bovendien haaks op eerdere afspraken over bescherming van het koraal, stelt WWF in een reactie, mede namens de Stichting Nationale Parken (Stinapa), Sea Turtle Conservation Bonaire (STCB) en de Dutch Caribbean Nature Alliance. Een jaar geleden besloot het kabinet nog 16 miljoen euro uit te trekken voor natuurherstel op Bonaire, Saba en Sint Eustatius, waarvan 7 miljoen voor herstel van het koraal.

Er zijn weliswaar nog geen bouwplannen, zo benadrukt minister Van Nieuwenhuizen in haar Kamerbrief, zorgen om bouwlocaties zijn er wel. Bij Karpata aan de rand van het Koning Willem Alexander Natuurreservaat zou een overslagpier moeten komen voor de ruwe stookolie en bij Hato in Kralendijk zou een vrachthaven het goederenverkeer van de cruiseschepen moeten scheiden. In beide gevallen loopt het koraal rondom het eiland gevaar.

“We maken ons grote zorgen over de natuur”, zegt directeur Jan van der Ploeg van Stinapa. “De koraalriffen op Bonaire zijn er beter aan toe dan in de rest van het Caribisch gebied, maar de laatste dertig jaar is de staat wel achteruit gegaan. Het is een zeer kwetsbaar ecologisch systeem waar we zuinig op moeten zijn.”

In het Koning Willem Alexander Natuurreservaat, waar de nieuwe overslagpier zou moeten komen, is snorkelen en duiken verboden, zegt manager Kaj Schut van zeeschildpaddenorganisatie STCB. “Het is relatief gezond, met een hoge koraalbedekking en veel vis. Het is daarom van groot belang eerst te onderzoeken of er gebruik kan worden gemaakt van bestaande infrastructuur en de mogelijke gevolgen voor het milieu en de samenleving goed in kaart te brengen.”

Van Raan denkt dat, voor de overgangsperiode dat fossiele brandstof nog nodig is op Bonaire, het oude Bopecterrein kan worden gebruikt. “Dat is toch al aangetast.”

Lees ook:

Edison Rijna, gezaghebber van Bonaire: ‘We zijn ons eiland aan het prostitueren’

Edison Rijna is gezaghebber op Bonaire, burgemeester. Hij ergert zich aan de ‘monsters’ van cruiseschepen die bijna dagelijks aanmeren aan de kade van Kralendijk. Bonaire moet inzetten op duurzame toerist, vindt hij. En ook voor de 35.000 geiten heeft hij een oplossing: opeten.

Wereld Natuur Fonds: Leg riool aan op de Cariben, anders is het herstelplan van Schouten zinloos

Een herstelplan van minister Carola Schouten (landbouw en natuur) voor de natuur op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba is zinloos zolang er geen afvalwaterzuivering is op de eilanden. ‘Dweilen met de kraan open’, zegt Kirsten Schuijt, directeur van het Wereld Natuur Fonds.

Bonaire heeft meer steun van het kabinet nodig om het koraal te redden

Hulde voor de nieuwe kabinetsplannen om de natuur op Bonaire te redden. Maar zonder extra hulp uit Nederland kunnen we dit niet aan, schrijven James Kroon en Elvis Tjin Asjoe, bestuurders op het eiland.

Om koraalriffen te redden van hun ondergang proberen deze wetenschappers nieuw koraal te kweken

Het gaat hard met de ondergang van de koraalriffen in de oceanen. Wetenschappers zoeken methoden om het tij te keren en boeken voorzichtige succesjes.