Allereerst: bij kleurcodes geel en groen worden vakanties niet afgeraden. Bij een geel reisadvies moeten reizigers alert zijn en rekening houden met coronamaatregelen op hun bestemming die beperkt invloed hebben op het dagelijks leven. Denk aan het dragen van een mondkapje, het naleven van een avondklok en het houden van afstand.
Bij kleurcode groen zijn er geen veiligheidsrisico's bekend en kunnen Nederlanders gewoon afreizen. Dat reisadvies is momenteel alleen weggelegd voor Saba en Sint-Eustatius.
Dit betekenen kleurcodes oranje en rood:
- Oranje: Reis alleen als het noodzakelijk is. Dit land heeft het coronavirus nog niet onder controle en er gelden maatregelen die de bewegingsvrijheid fors inperken.
- Rood: Reis niet af, de situatie in dit land is gevaarlijk of zelfs levensbedreigend. Ook als een land alle grenzen sluit en in- en uitreizen blokkeert, geldt kleurcode rood.
Eén nieuwe graadmeter sinds dit jaar
Sinds het begin van de coronapandemie wordt veelvuldig met EU-lidstaten overlegd over reisadviezen om corona-uitbraken te voorkomen. De beslissing om een reisadvies voor een EU-land aan te passen, blijft echter altijd de beslissing van één land.
Voor een land buiten de EU, het Schengengebied of het Koninkrijk der Nederlanden kan een lijst met veilige landen van de Europese Unie worden aangehouden. Op basis van die lijst besloot Nederland onder meer het reisadvies naar Thailand en Rwanda te versoepelen. De EU oordeelt dat die landen het coronavirus onder controle hebben.
Er is sinds eind vorig jaar één nieuwe belangrijke graadmeter: de aanwezigheid van virusvarianten in een land. "Komen er varianten voor die zorgen baren en hoe vaak komt die variant dan voor? Dat nemen we nu ook mee", legt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken uit.
Ministerie versoepelt pas als het RIVM de situatie veilig acht
Andere belangrijke graadmeters zijn het aantal recent afgenomen coronatests in een land, het aantal personen dat positief test en de hoeveelheid clusters in een gebied. Tevens is het versoepelen van een reisadvies pas aan de orde als het RIVM zijn zegen heeft gegeven.
De gezondheidsexperts ontvangen de door het ministerie vergaarde gegevens en verzamelen zelf data. Op basis daarvan bepalen ze of het reisadvies van een land moet worden aangescherpt. Zo'n advies neemt het ministerie vaak over.
Het ministerie wint informatie in bij lokale overheidsinstanties (zoals ambassades) en heeft contact met reisorganisaties en bedrijven. Het ministerie is verantwoordelijk voor de reisadviezen. Als de situatie in een land verslechtert of een land de grenzen sluit, kan het reisadvies direct worden aangepast.