Van een onzer verslaggevers
Willemstad - De Voogdijraad krijgt in 2020 een verhoogde subsidie om onder andere uitvoering te kunnen geven aan de Landsverordening gerechtelijke vaststelling van het vaderschap.
Dat heeft de minister van Justitie, Quincy Girigorie (PAR), in de Staten laten weten bij de begrotingsbehandeling 2020. De wet moet garanderen dat zo veel mogelijk kinderen kunnen achterhalen wie hun biologische vader is, zo legt de minister nader uit. ,,Als een moeder een kind opgeeft bij het bevolkingsregister, kan zij ook in afwezigheid van de vader aangeven wie de vader is. Dan krijgt de vader een dagvaarding en wordt hem de gelegenheid geboden aan te tonen of hij wel of niet de vader is. Dit garandeert dat kinderen weten wie hun vader is. Op Curaçao wordt bij een kwart van de kinderen bij aangifte bij het bevolkingsregister geen vader geregistreerd”, aldus Girigorie.
De wet werd in 1995 al door rechtsdeskundige Jan de Boer ontwikkeld in samenwerking met Sentro di Dama (Seda). Het ontwerp werd op 1 januari 2012 Landsverordening, 17 jaar na aanbieding door de Seda aan de Staten. Maar de in 2012 ingevoerde gerechtelijke vaststelling van het vaderschap hielp niets, aldus De Boer tijdens een vorig jaar gehouden lezing op de University of Curaçao (UoC).
In 2018 werd een nieuw voorstel ‘geprovoceerde erkenning buiten de rechter om’ aan Girigorie aangeboden. In dit voorstel kunnen de moeder of de Voogdijraad de verwekker noemen bij de burgerlijke stand.
Als de moeder of de Voogdijraad de naam van de vader noemt, kan het bevolkingsregister ‘Kranshi’ de genoemde man daarmee confronteren. De Boer stelde in die tijd dat de minister positief stond tegenover het ontwerp, maar dat het wel geld ging kosten, naar schatting 300.000 gulden per jaar. Want het kost Kranshi meer werk en de organisatie moet een deurwaarder betalen. De Voogdijraad moet de moeder opzoeken en haar proberen over te halen de naam van de verwekker te noemen. Ook dat kost geld. ,,Het zou mooi zijn als de regering dit onderwerp op de agenda wil zetten. Heeft het Land Curaçao er 300.000 gulden per jaar voor over om aan de positieve verplichting uit het Kinderrechtenverdrag te voldoen om het extreem hoge aantal vaderloze kinderen terug te dringen?”, zo vroeg De Boer zich vorig jaar nog af.
Hij legt in zijn lezing verder uit: ,,Binnen een jaar na de geboorte kan de moeder van een kind dat geen vader heeft (dus dat niet in huwelijk is geboren of is erkend) de naam van de vermoedelijke verwekker noemen aan de ambtenaar van de burgerlijke stand. Het moet wel gaan om een beëdigde verklaring van de moeder. Dit betekent dat een bewust valse verklaring strafbaar kan zijn. Namens de moeder kan ook de Voogdijraad de naam van de vermoedelijke verwekker noemen. De Voogdijraad krijgt namelijk, als de moeder de naam van de verwekker niet heeft genoemd, daarvan bericht van Kranshi. Vervolgens moet de Voogdijraad de moeder opzoeken en haar proberen over te halen de naam te noemen. Het is niet mogelijk de moeder te dwingen. Er zijn landen waarin voor de moeder een verplichting bestaat de verwekker aan te wijzen, maar welke sanctie moet daarop gesteld worden: een boete? Intrekking onderstand? Het kind afpakken? Vooralsnog is niet gekozen voor een verplichting van de moeder. De Voogdijraad zal, bij het contact met de moeder, ook de onderhoudsplicht van de verwekker aan de orde stellen. Zodra aan Kranshi de naam van de vermoedelijke verwekker is genoemd - door de moeder of door de Voogdijraad - stuurt Kranshi een deurwaarder op de man af. Het is denkbaar dat Kranshi eerst een brief stuurt of opbelt met een uitnodiging aan de man om vrijwillig langs te komen. We denken erover het ontwerp in die zin aan te vullen. In elk geval als de man niet vrijwillig verschijnt bij Kranshi, gaat de deurwaarder op pad: deze moet de aanwijzing in persoon betekenen: dus niet aan een huisgenoot afgeven. Als de man aan de deurwaarder of later aan Kranshi toegeeft de verwekker te zijn of niet binnen zes weken bij Kranshi tegenspreekt de verwekker te zijn: geldt dit als erkenning. Wel kan de man later aan de rechter vragen de opgedrongen erkenning te vernietigen, zonder vervaltermijn. Maar dan moet hij bewijzen niet de biologische vader te zijn.” De deskundige legt uit dat het echter vaak ophoudt bij de ontkenning de biologische vader te zijn omdat hier geen mogelijkheid is een DNA-test af te nemen. ,,De moeder of de Voogdijraad moeten dan een verzoek bij het Stadhuis indienen tot gerechtelijke vaststelling van het vaderschap. Dat de moeder of de Voogdijraad naar de rechter moeten stappen, is niet ideaal”, aldus De Boer die het voorbeeld geeft van Costa Rica. Daar krijgt de man, als hij tegenspreekt de verwekker te zijn, meteen een uitnodiging in de hand gedrukt om zich te melden bij het staatslaboratorium voor een DNA-test.” Zodra er op Curaçao een DNA-laboratorium is, kan de regeling worden aangepast conform die van Costa Rica, zo voert De Boer aan.
