Foto: CDA

DEN HAAG – In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen, publiceert Caribisch Netwerk interviews met politici over de Caribische gemeenschap. Chris van Dam wil namens CDA door in de Tweede Kamer, omdat hij vindt dat justitie en de gevangenissen op de eilanden niet op orde zijn.

Een Nederlandse politicus die keer op keer benadrukt dat de eilanden en Nederland ‘familie’ van elkaar zijn. Vind u dat echt?

“Ja, dat voel en vind ik echt. Ook naar Surinamers toe. Ik ging bijvoorbeeld naar de Virgin Islands en ik merkte dat er daar iets anders heerst. Als je op Sint-Maarten, Curaçao, Aruba en op de andere drie eilanden komt, dat voelt voor mij als Nederland op een of andere manier. Wij hebben iets met elkaar.”

Voor veel mensen op de eilanden voelt het niet als familie met het idee dat Den Haag zich steeds tegen de eilanden keert. Begrijpt u dat?

“Natuurlijk. Het is voor een deel zelf aangedane leed, een beetje het Calimero-effect. Maar voor een deel hebben ze volkomen gelijk. De discussie over de financiële steun heeft bijgedragen aan het idee dat Nederland bepaalt.”

Den Haag en de eilanden ruziën al bijna tien jaar over een wet die de ruzies moeten oplossen, de geschillenregeling. Het was u met een motie bijna gelukt om tot een oplossing te komen. De teleurstelling was bij u goed te zien. Waar ging het mis?

“Ik was ook heel erg teleurgesteld, want het had misschien heel veel vertrouwen kunnen geven in de politiek in het Koninkrijk. Ik heb een weekend lang met alle partijen hierin geïnvesteerd. Sommige delegaties hadden denk ik van tevoren al bepaald wat ze gaan doen. Uiteindelijk zijn we met z’n allen op minder uitgekomen dan wat we wilden bereiken.”

Waar bent u zelf trots op?

“Dat er 30 miljoen beschikbaar is om de gevangenis op Sint-Maarten te verbeteren. Dat is misschien een heel klein dingetje, maar ik ben daar blij om omdat ik met vasthoudendheid het toch in het steunpakket heb kunnen krijgen!”

Vier jaar geleden heeft uw partij CDA Raymond Knops gevraagd om staatssecretaris Koninkrijksrelaties te worden. Heeft hij het beter gedaan dan zijn voorgangers?

“Daar ga ik geen uitspraak over doen, want ik heb zijn voorgangers als Kamerlid nooit meegemaakt. Maar ik vind wel dat Raymond het heel goed heeft gedaan.”

Waar merkt u dat aan?

“Voor zijn beleid voor de eilanden krijgt Raymond Knops van links tot rechts steun in de Tweede Kamer. En als je kijkt wat er feitelijk aan financiën extra naar de Antillen is gegaan de afgelopen jaren, dan weet ik niet of een ander bewindspersoon – met een zachtere benadering – dat voor elkaar zou hebben gekregen.”

‘Koloniale trekjes? Ik geloof er helemaal niets van’

“Het kabinet hier in Nederland had het vertrouwen dat als Raymond vroeg om geld, dat het ook goed besteed zou worden. Met Raymond Knops weet je waar je aan toe bent. Hij is spijkerhard, maar heeft zijn hart op de juiste plek voor de eilanden. Hij is hier de grootste ambassadeur voor de Antillen geweest.”

Ook vanuit de Caribische politiek werd er gezegd: ‘je weet wat je aan hem hebt’. Tegelijkertijd, en het zou u vast niet ontgaan zijn, kwamen reacties dat uw partijgenoot ‘koloniale trekjes’ had.

“Ik geloof er helemaal niets van. Bijdragen aan het onafhankelijk functioneren van de eilanden, dat zit in álles wat Raymond heeft gedaan. Ik geloof dat Aruba, Curaçao en Sint-Maarten zelfstandige levensvatbaarheid hebben, óók economisch. Maar dan moet je wel andere keuzes maken. Daar heeft Raymond op ingezet.”

Ook de rechtshandhaving is op de eilanden niet in orde, stelt u. Waarom niet?

“Vroeger was er één politiekorps voor heel de Nederlandse Antillen. Je kon als politieagent rouleren, naar een ander eiland. Sinds tien jaar is het allemaal de hele carrière op één eiland. Ik vind het eerlijk gezegd voor de kleine landen [Aruba, Curaçao, Sint-Maarten] een enorme opdracht om dat allemaal te moeten regelen.”

“Ik heb zelf 31 jaar gewerkt als politieman en officier van justitie. Je moet als rechter, officier van justitie, politieagent of gevangenisbewaarder onafhankelijk je werk kunnen doen.”

‘We weten allemaal dat er nog veel steun nodig is voor justitie op de eilanden’

En de eilanden zijn dus beter af als de rechtshandhaving op Koninkrijksniveau – of zoals sommigen zeggen: ‘door Nederland’ – wordt geregeld in plaats van op eilandelijk niveau, vindt het CDA. Denkt u dat dat ooit gaat gebeuren? De politiek op de eilanden ziet dit namelijk niet zitten om nog meer autonomie uit handen te geven.

“Ja, ik ben een optimist! De kwaliteit van een samenleving kun je zien aan hoe zwakke groepen het hebben, zoals gevangenen. Die zitten altijd in een onmachtige positie. Ik ben ervan overtuigd dat het overgrote deel van de inwoners in het Koninkrijk op een fatsoenlijke rechtsstaat willen hebben.”

Wat wil u dan nog bereiken?

“Dat als mensen in de knel zitten, ze hun recht kunnen halen. Dat geldt voor elke bewoner van ons Koninkrijk. Daar wil ik voor knokken. En we weten allemaal dat die gevangenissen in slechte staat zijn, dat het asielbeleid op Curaçao pover is, dat er nog veel steun nodig is voor justitie op de eilanden. Ik ben er nog lang niet klaar mee.”

‘Er zijn ook te veel Kamerleden die nu afscheid nemen’

Is Koninkrijksrelaties een dossier wat u liever aan een andere collega doorgeeft? Veel stemmen kun je er toch niet mee scoren, is de heilige overtuiging van André Bosman (VVD) en Ronald van Raak (SP).

“Ik denk dat ze volkomen gelijk hebben. Mensen op Aruba, Curaçao en Sint-Maarten mogen niet stemmen, dus het electoraat is klein. Maar ik wil dóór en ik vind Koninkrijksrelaties prachtig! En er zijn ook te veel Kamerleden die nu afscheid nemen in de commissie Koninkrijksrelaties. Continuïteit is heel belangrijk. Dus ik zal me zeker melden als ik herkozen word.”

  • De verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn op 15, 16 en 17 maart 2021. Download en bekijk zelf het partijprogramma van het CDA voor hun standpunten over de Cariben.
  • Op de hoogte blijven over de andere kandidaten? Abonneer dan net als andere lezers op de wekelijkse nieuwsbrief van Caribisch Netwerk (NTR).

Tweede Kamerlid Chris van Dam is kandidaat 47 op de CDA-lijst.