Foto: Melissa Stamper

Nieuw onderzoek op de Caribische eilanden laat zien hoe de taboe op hiv deze epidemie in stand houdt.

Op Aruba testen mensen zich te laat, komen niet op hun doktersafspraak of halen hun medicijnen te laat op, vertelt internist-infectioloog Bert Rodenburg van het Arubaanse ziekenhuis HOH.

De gevolgen van het late testen zijn groot. Meer dan de helft krijg een hiv-diagnose jaren na de oorspronkelijke infectie. Hierdoor worden veel mensen pas getest op hiv op het moment dat ze al ernstig ziek zijn en aids hebben.

Bijna de helft van deze patiënten gaat pas testen als ze symptomen hebben, zo blijkt uit het onderzoek waarbij vier jaar gegevens zijn verzameld door de ziekenhuizen van Aruba, Bonaire en Curaçao

“Je moet eerder hebben dat mensen routinecontroles doen of gaan testen na seksueel contact met iemand van wie men weet of denkt dat ze hiv hebben”, legt Rodenburg uit. Ook met meerdere seksuele partners, is het belangrijk om regelmatig te testen op hiv.

‘Enorme stigma en schaamte’
Op Aruba komt twee-derde van de hiv-diagnoses voor onder mannen die seks hebben met mannen. Dat is vergelijkbaar met Nederland. Maar anders dan in Nederland, is het ‘enorme stigma en schaamt’ op Aruba wat een groot probleem vormt voor de bestrijding van de hiv-epidemie, concludeert Rodenburg.

“Ik heb patiënten die niet bij hun naam geroepen willen worden op de polikliniek. De wachtkamer is heel klein. Dan is er dikke kans dat iemand die persoon herkent en dat hebben bijna alle patiënten.”

Hiv-infecties op de eilanden

Ziekenhuizen op Aruba, Bonaire en Curaçao, geholpen door Universitair Medisch Centrum Utrecht, hebben voor het eerst onderzoek gedaan naar de hiv-populatie op de drie eilanden.

Hiv-infecties komen zo’n 3 tot 5 keer vaker voor op de ABC-eilanden dan in Nederland.

Ruim 1300 mensen worden op dit moment op de eilanden behandeld voor hiv. Op Aruba is dat 392, Curaçao telt 900 en Bonaire 60.

Het exacte aantal mensen besmet met hiv op de drie eilanden is niet bekend omdat er geen demografische cijfers zijn over de risicogroepen.

Discriminerende wet
Arubanen met hiv worden op allerlei manieren gediscrimineerd waardoor het taboe in stand blijft. Rodenburg geeft voorbeelden van problemen met een huis kopen omdat je nergens een levensverzekering kan afsluiten. Of ontslag na een positieve hiv-test, waarbij de werkgever beweert dat het komt door disfunctioneren, maar voor de testuitslag nog heel blij met de werknemer was.

“Dat zijn allemaal ervaringen die mensen met hiv hebben en ervoor zorgen dat men niet openlijk durft te praten over hun hiv-status”, legt Rodenburg uit.

De infectioloog zegt dat er zelfs wetgeving is die discrimineert en zo bijdraagt aan het in stand houden van de hiv-epidemie: Zeven procent van de hiv-patiënten op Aruba zijn namelijk mensen zonder legale verblijfspapieren. Deze groep krijgt de kosten voor een hiv-test en -behandeling niet vergoed.

Er is inmiddels een wetsvoorstel om dit te wijzigen.

‘LHBTI+-emancipatie helpt stigma verminderen’
Rodenburg pleit verder voor LHBTI+-emancipatie in strijd tegen de hiv-epidemie. Die emancipatie moet voorafgaan aan bewustwordingscampagnes over hiv.

Het heeft volgens hem ‘geen nut om de samenleving op te voeden over hiv als ze eerst niet accepteren dat er andere soorten relaties zijn dan alleen heteroseksuele relaties’.

“We hebben nog geen huwelijk voor partners van hetzelfde geslacht op Aruba. Dat zou stap één moeten zijn.”

De resultaten van het hiv-onderzoek Spirit werden gedeeld op een onlangs gehouden medisch congres (foto:HOH)

De Wekelijkse Update

Blijf op de hoogte van de belangrijkste updates uit de Caribische gemeenschap. Abonneer je net als anderen op de nieuwsbrief via deze link.