Foto: kdhimaging

DEN HAAG – Voor de verhoudingen tussen de autonome eilanden en Nederland, is het debat van woensdag historisch te noemen. Aruba, Curaçao en Sint-Maarten worden in de coronacrisis alléén geholpen, als ze steeds alle Nederlandse voorwaarden accepteren en snel uitvoeren.

Volgens staatssecretaris Raymond Knops (Koninkrijksrelaties) is in de afgelopen tien jaar gebleken dat de autonome eilanden hun beloftes aan Nederland niet nakomen. De eilanden hebben honderden miljoenen euro’s nodig maar die mogen ze alleen lenen als ze de Nederlandse eisen volledig accepteren.

Elke zes weken mogelijk nieuwe eisen
Het geld is telkens voor zes weken, waarbij Nederland nieuwe voorwaarden op tafel wil leggen. Daardoor kan de hulp worden gestopt als de beloftes niet worden nagekomen.

De Tweede Kamer steunt het kabinet om lang gekoesterde wensen door te voeren op de eilanden in de coronacrisis. “De voorwaarden zullen gaan oplopen in de loop der tijd. Elke volgende tranche wordt geleverd op basis van de resultaten”, aldus staatssecretaris Raymond Knops (Koninkrijksrelaties).

De wensenlijst

Een paar van wensen die woensdag in het debat voorbij zijn gekomen, van zowel het kabinet als de Tweede Kamer:

  • Overheidskosten fors omlaag: minder ambtenaren, de salarissen in de publieke sectoren moeten omlaag.
  • Salarissen en vergoedingen voor ministers en parlementsleden moeten met een kwart omlaag.
  • Gevangenissen moeten humaner: ‘mensonterende situaties’ voorkomen bij gedetineerden op Sint-Maarten en bijvoorbeeld ongedocumenteerde mensen op Curaçao.
  • De persvrijheid op de eilanden verbeteren.
  • Belastingen hervormen: sterke schouders moeten flink meer gaan afdragen, wie weinig verdient moet zo min mogelijk inleveren.
  • Het innen van belastinggeld moet beter, maar ook zwart werken moet worden aangepakt zodat meer mensen belasting gaan betalen.
  • Economie moet diverser: de eilanden moeten niet meer afhankelijk zijn van toerisme of raffinaderij.

De eilanden willen ‘meer dialoog’, maar het Nederlandse kabinet is daar klaar mee is de boodschap woensdag. Het ‘niet meer business as usual’, zegt Knops.

‘Niet de ambitie om de baas te spelen’
Het herbouwen van de luchthaven van Sint-Maarten is volgens Knops ‘een jaar lang verkloot’ door discussie. “Ik heb niet de ambitie om de baas te spelen. Als Nederlandse belastinggeld beschikbaar wordt gesteld, dat er goede dingen mee gebeuren.”

De ‘mensonterende situatie’ in de gevangenis van Sint-Maarten en Curaçao is voor Nederland een doorn in het oog. Ook moeten alle eilanden af van de economische afhankelijkheid van toerisme, zodat de eilanden beter economische klappen kan opvangen.

Overigens hangen humanitaire hulp, voedselpakketten en zorg niet aan voorwaarden.

‘Wat is je autonomie dan nog waard?’
De eilanden zijn volgens Knops vrij om het aanbod wel of niet te accepteren. De regeringen van Aruba, Curaçao en Sint-Maarten zeggen volledig afhankelijk te zijn van Nederland en nergens anders terecht te kunnen voor geld.

Volgens Sint-Maarten wordt er ‘gedicteerd’ en ondertussen hekelt Curaçao de ‘machtspositie’. “Daar maakt Nederland misbruik van door zaken op te dringen”, aldus Curaçaose minister Quincy Girigorie (Justitie).

Tegen de Tweede Kamer zegt staatssecretaris Knops: “Die autonomie kun je op basis van het Statuut wel hebben, maar als je in de praktijk volstrekt afhankelijk bent van anderen, wat is je autonomie dan nog waard?”

De voltallige Kamer steunt Knops in zijn visie dat ‘er te veel mensen rijk zijn geworden dankzij de armoede’ en de bestuurders geen daadkracht hebben getoond.

‘De beste mensen’ in Nederland moeten meehelpen
Nederland erkent dat de eilanden niet de capaciteit hebben om alle wensen in een rap tempo te realiseren. Daar krijgen ze hulp bij en de voorwaarden zullen ‘uitvoerbaar’ zijn, belooft Knops.

Het Nederlandse kabinet maakt gebruik van verschillende experts om weer uit de coronacrisis te komen. “Ook als het gaat om hoe kunnen we de landen helpen, daar zitten de beste mensen ook bij.”

Miljoenengift als stok achter de deur

Aruba, Curaçao en Sint-Maarten vragen ‘heel veel’ van de Nederlandse belastingbetaler en de risico’s zijn groot, benadrukt Knops. Als de eilanden genoeg voortgang laten zien, dan is er een kans de honderden miljoenen aan leningen worden kwijtgescholden. Maar niet bij voorbaat, zoals de eilanden vragen, geeft Knops aan in de Tweede Kamer. “Want daarvoor is er te veel gebeurd.”