Foto: Protest bij Elmar met (rechts) Ronaldo Thiel/foto: Sharina Henriquez

ORANJESTAD – “Ik ben per maand 500 gulden erop achteruit gegaan, dat is teveel. Ik wil best bijdragen, met 5 procent zo. Maar niet 12,6 procent, dat moet echt van tafel”, zegt Ronaldo Thiel, die met collega’s enkele uren het werk bij stroomdistributeur Elmar heeft neergelegd.

Ambtenaren, gepensioneerden, semi-ambtenaren zoals leerkrachten, politie en andere werknemers in de publieke sector protesteren door een paar uur het werk neer te leggen. Ze willen niet langer 12,6 procent van hun inkomen inleveren, een bezuiniging die de regering sinds de coronacrisis heeft opgelegd.

De meeste stakers zijn aangesloten of solidair met zo’n 15 vakbonden en organisaties die de protestactie hebben georganiseerd.

Er is echter ook kritiek op de actie omdat Nederland miljoenen heeft geleend aan Aruba. Hiermee werden loonsubsidies voor getroffen bedrijven en de uitkering Fase voor coronawerklozen betaald. Maar het geleende geld ging ook naar de overheid die al jaren te groot en te duur is, en waarom Aruba vooral zo’n grote overheidsschuld heeft.

Thiel die al 44 jaar bij Elmar werkt, snapt dat de Nederlandse belastingbetaler de protestactie als ondankbaar zou kunnen zien. “Maar Nederland moet het zo zien: onze regering faalt, want dit is niet de manier. Ze hebben ons zonder overleg van de één op de andere dag voor onbepaalde tijd gekort. Je moet mij eerst vragen wat ik kan afdragen en voor hoelang.”

‘Je moet mij eerst vragen hoeveel ik kan afdragen en voor hoelang’- staker Ronaldo Thiel

Maar er is nog een ander punt dat personeel van Elmar maar ook van andere overheidsbedrijven niet eerlijk vindt van deze regering: niet iedereen heeft 12,6 procent ingeleverd. De regering ontkent dit en zegt dat zeker alle 23 overheidsbedrijven de bezuiniging hebben uitgevoerd.

Of dat werkelijk is gebeurd, is niet onafhankelijk vast te stellen omdat de gegevens niet openbaar zijn. Het gespaarde geld zegt de regering is in het fonds gegaan waarmee de loonsubsidies en Fase-uitkeringen zijn uitgekeerd. Maar alleen 8 overheidsbedrijven hebben daarin gestort. Het toezichtsorgaan Caft verzocht de regering op 24 november om ervoor te zorgen dat de rest van de overheidsbedrijven alsnog gaat storten.

De regering heeft inmiddels de loonsubsidies en Fase-uitkeringen per 1 december gestopt, omdat dit moest van Nederland. Die gaf als reden dat de economie van Aruba sneller dan verwacht is hersteld. Het fonds is volgens de Arubaanse premier nu leeg want Aruba heeft het laatste kwartaal van dit jaar ook geen lening van Nederland gekregen omdat ze niet aan de eisen voldoet.

“We moeten nu bezuinigen om onszelf (overheid) te kunnen blijven betalen”, zeg premier Evelyn Wever-Croes op vragen van Caribisch Netwerk.

‘Bezuiniging nog steeds nodig om onszelf te kunnen blijven betalen’ – premier van Aruba

Gilbert Dirksz, shop steward UEA (vooraan in grijs shirt) – foto: Sharina Henriquez

Gilbert Dirksz van de vakbond UEA die een deel van Elmar-personeel vertegenwoordigt, vindt het allemaal maar onbegrijpelijk en heeft geen vertrouwen in de informatie die de regering geeft.

“De regering zegt de hele tijd dat het weer beter gaat met de economie. De subsidies en uitkeringen zijn gestopt. Dus waarom moeten wij dan blijven inleveren? Het is genoeg geweest. Basta! (= Genoeg!).”

‘Waarom gaat de regering niet eerst in eigen huis bezuinigen’-Gilbert Dirksz, vakbond UEA

De Elmar-werknemers hebben overigens net een bonus gekregen van 1500 gulden. Of dat wel kan zo vlak na de crisis? Dirkz: “Dat heeft niets hiermee te maken. We hebben daar recht op. We zijn 21 maanden ingekort. Waarom gaat de regering niet in eigen huis eerst bezuinigen? Zover ik weet, liggen er 1001 adviezen van deskundigen over waar dat moet, maar ze voeren dat gewoon niet uit.”

Niet alle vakbonden steunen de actie en willen liever met de regering in dialoog tot een oplossing komen. Zoals vakbond STA. Toch zijn er STA-leden die mee protesteren uit solidariteit. Zoals Aldrick Albertus die de vakbond ook bij Elmar vertegenwoordigt.

“Ja, het is waar dat onze vakbondsleider niet achter de actie staat. Kijk, uiteindelijk zal je toch weer aan tafel moeten voor een oplossing.”

Aldrick Albertus, shop steward STA bij Elmar- foto: Sharina Henriquez

Albertus snapt ook dat mensen in Nederland de protestactie met andere ogen bekijken. “Ze willen natuurlijk weten waar hun belastinggeld naartoe gaat. De Tweede Kamer legt daar ook grote druk op. Op Aruba moeten de mensen wel bewust worden dat de leningen waarmee ze zijn betaald, met condities komen. Alleen de regering heeft niet het beste gedaan door met deze bezuiniging te komen.”

Volgens Albertus draait er nu ‘een groepje’ voor op terwijl er alternatieven zijn. “Je kan iets verzinnen dat ook de vele zwartwerkers en zelfs illegalen bijdragen. Het gaat erom dat iedereen op het eiland bijdraagt, want nu is het oneerlijk verdeeld.”

Vakbond STA heeft een voorstel met alternatieven zegt hij, waarvan de komende dagen meer details bekend worden. Of het voorstel ook door de andere vakbonden wordt gesteund?

“Niet door de anderen die deze acties willen. Zij willen het op een andere manier doen.”