De coronacrisis drukt zwaar op het zwakke zorgsysteem van Curaçao

Het is stil tijdens het bezoekuur in het nieuwe ziekenhuis van Curaçao. In november vorig jaar gingen de deuren open en nog steeds ademt alles in het ziekenhuis nieuw. Nu zorgt corona ervoor dat mensen worden geweerd. Niet acute operaties zijn afgezegd. Op ziekenbezoek is vanaf maandag niet meer toegestaan. Wat uitzonderingen daargelaten, zoals bij een bevalling of als er kans is dat een patiënt overlijdt. 

Het aantal besmettingen op het eiland valt in absolute en relatieve zin nog mee – zaterdag kwamen er 62 positieve tests bij. “Maar de trend vertoont een stijgende lijn”, zegt Ingemar Merkies, medisch directeur van het CMC. Zijn ziekenhuis deed vorige week een dringende oproep aan de gezondheidsautoriteiten strengere maatregelen te introduceren om de pandemie in te dammen. “De capaciteit van het enige ziekenhuis dient als leidraad te fungeren. We zijn deel van het geheel, van de maatschappij.”

Avondklok van 23.00 naar 21.00 uur

Na de oproep kwam de regering vrijwel direct in actie en vervroegde de avondklok van 23.00 uur naar 21.00 uur. Restaurants en horeca sluiten om 20.00 uur en mondkapjes zijn verplicht in winkels en openbaar vervoer. De Nederlandse toerist, die van premier Mark Rutte wel naar de eilanden mag vliegen, moet niet massaal op het strand gaan liggen. Maximaal vier zonaanbidders bij elkaar en de rest op afstand.

Een kwart van de 263 bedden in het ziekenhuis van Merkies is onbezet. In het ziekenhuis in de historische wijk Otrobanda, raakten sinds de corona-uitbraak in maart 74 zorgprofessionals besmet.  Merkies: “De meesten op de Acute Opname Afdeling en de Spoedeisende Hulp, waar de coronapatiënten in eerste instantie opgevangen en behandeld worden. Op alle afdelingen zijn overigens besmettingen geconstateerd. Wij denken dat dat te maken heeft met gedrag en de toeloop in het ziekenhuis.”

Geen vertrouwen in de huisarts

Volgens Merkies is de zorg niet alleen door Covid kwetsbaar geworden. “De gezondheidszorg op Curaçao kan al jaren beter georganiseerd worden. Twee van de drie patiënten die binnenkomen op de spoedeisende hulp zijn zelfverwijzers. Die hebben geen huisarts gezien.” Patiënten slaan de huisarts vaak over omdat ze daar geen vertrouwen in hebben. Liever rijden ze door naar het ziekenhuis. 

Waar het bij de polikliniek uitgestorven oogt, is dat bij de eerste hulp een drukte van belang. Het CMC ontbeert een huisartsenpost, die triage kan doen in de avond, de nacht en het weekend. “Dat gebeurt nu op de eerste hulp met overbelasting als gevolg. We creëren een enorme toeloop van patiënten bij de ingang van het ziekenhuis. Patiënten die gewoon bij de huisarts hadden moeten zitten en in de meeste gevallen daar ook behandeld hadden moeten worden.” 

'Kwaliteit van zorg in de eerste lijn kan erg verschillen’

Het ontbreken van een huisartsenpost staat niet op zichzelf, zegt dokter Charisse Calor van huisartsenpraktijk Sorsaka. Huisartsen roepen al jaren om versterking. Calor ijvert voor investeringen in de huisartsenzorg, maar ziet nog weinig vooruitgang. “Een huisartsenpost en goede eerstelijnszorg is afhankelijk van digitalisering, efficiënte zorg voor chronisch zieken en kwaliteit van de huisartsenopleiding; en uiteraard: samenwerking. Op alle aspecten is wat aan te merken.” Zo mag iemand die vijf jaar in Costa Rica studeert zich op Curaçao zonder specialisatie vestigen als huisarts. “Er is geen huisartsenopleiding”, zegt Calor, waardoor de kwaliteit van zorg in de eerste lijn erg kan verschillen.

Daar komt dan nog bij dat Curaçao een vergrijsd huisartsenbestand heeft. Van de ongeveer honderd huisartsen op het eiland is een derde ouder dan 65. “Voor hen is het moeilijker om mee te komen”, zegt huisarts Wallid Elhage, voorzitter van de Curaçaose Huisartsenvereniging CHV. Oorzaak van het doorwerken tot op hoge leeftijd is een slechte pensioenvoorziening.  

Elhage ziet wel dat alle pijnpunten door Covid nu opeens bovenaan de agenda staan. Het besef groeit dat de medisch professionele zorg in het nieuwe normaal niet verder kan als er niet wordt geïnvesteerd in versterking van de huisartsenzorg.

Lees ook:

Nu de economie plat ligt door corona, neemt op Curaçao de armoede hand over hand toe

De Curaçaose autoriteiten namen drastische maatregelen om besmettingen te voorkomen. Dat lukte, maar de prijs was hoog. Tienduizenden mensen verloren hun baan en overleven nu met behulp van voedselpakketten.