Nederland versoepelt reisadvies voor Aruba naar geel

Dit blog is gesloten

Lees hier het blog van 20 november

Von der Leyen: vaccins zijn mogelijk in de tweede helft van december goedgekeurd

De Europese toezichthouder zou vanaf half december groen licht kunnen geven voor de coronavaccins van Moderna en de Pfizer/BioNTech-alliantie. Dat stelde de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen donderdag. De commissie rondde ‘s avonds een top af over de bestrijding van de pandemie.

Volgens Von der Leyen houdt het Europees Geneesmiddelenbureau EMA „dagelijkse besprekingen” met de Amerikaanse tegenhanger FDA. Doel daarvan is om de beoordeling van de vaccins te „synchroniseren” voordat de middelen op de markt kunnen worden gebracht. Als die procedures verder soepel verlopen, kan de EMA de vaccins in de tweede helft van december voorwaardelijk toelaten. Von der Leyen waarschuwde wel dat aanvankelijk slechts kleine hoeveelheden beschikbaar zullen zijn. „De grote voorraden komen pas later”, stelde ze.

De commissie heeft al meerdere deals gesloten over de aankoop van hoeveelheden vaccins. Die worden via een verdeelsleutel aan de Europese lidstaten uitgedeeld. De landen overlegden donderdag ook over het coronaherstelfonds.

vonderleyen Ursula von der Leyen I’m glad that EU leaders are now meeting regularly to discuss progress made in our common fight against #COVID19. Tonight I will present our ongoing work, notably on testing & securing vaccines. https://t.co/vxFMVyefCk 19 november 2020 @ 17:57

Volgen

Reisadvies voor Aruba versoepeld, ingetogen Thanksgiving in de VS

Corananieuws uit het Caribische deel van het Nederlands Koninkrijk en uit de Verenigde Staten:

• Het Nederlands reisadvies voor Aruba is donderdag versoepeld van ‘oranje’ (alleen noodzakelijke reizen) naar ‘geel’ (let op: veiligheidsrisico’s), het gevolg van een afname in het aantal besmettingen op het eiland. Ook hoeven reizigers die terugkomen vanuit Aruba niet meer in thuisquarantaine. Voor alle Benedenwindse eilanden - dus ook Curaçao en Bonaire - is nu een geel reisadvies van kracht. Voor de Bovenwindse eilanden - Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten - geldt wel nog code oranje.
• Op Curaçao is wel sprake van een toename in het aantal besmettingen. Donderdag meldden de lokale autoriteiten 79 nieuw geregistreerde besmettingen, een record. Woensdag waren het er 67. De Curaçaose epidemioloog Izzy Gerstenbluth zei tijdens een persconferentie te verwachten dat het aantal besmettingen de komende dagen nog zal oplopen, aldus persbureau ANP. Ook is melding gemaakt van het derde sterfgeval op het eiland als gevolg van Covid-19. Sinds maandag gelden strengere maatregelen, zoals een avondklok vanaf 21.00 uur.
• Het wordt dit jaar voor veel Amerikanen een minder gezellige Thanksgiving dan normaal. De federale zorgautoriteiten in de Verenigde Staten hebben geadviseerd volgende week niet te reizen en de voor veel Amerikanen belangrijke feestdag alleen te vieren met mensen uit het eigen huishouden. Het is een van de strengste federale richtlijnen van de Amerikaanse regering tot nu toe, aldus persbureau Reuters. In de VS neemt het aantal besmettingen, ziekenhuisopnames en sterfgevallen als gevolg van het coronavirus de laatste weken flink toe.

Mondkapjesplicht zal niet gelden voor gebedshuizen

De mondkapjesplicht die vanaf 1 december van kracht wordt in publieke binnenruimten, geldt niet voor gebedshuizen. Uit de ‘ministeriële regeling’ die het kabinet donderdag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd, blijkt dat synagogen, moskeeën, tempels en kerken worden uitgezonderd van het verplichte kapje.

Onder publieke binnenruimten rekent de regering wel winkels, musea, benzinestations, restaurants, cafés, theaters en concertzalen. In zalen waar bezoekers een vaste zitplek hebben, zoals in restaurants of theaters, mogen zij hun mondkapje afdoen op het moment dat zij zitten. De kapjes moeten weer op als ze naar buiten of naar het toilet gaan.

Dezelfde regels gelden voor middelbare scholen, het mbo en het hoger onderwijs. Een onderwijzer hoeft in de klas geen kapje om, behalve wanneer hij of zij een rondje door het klaslokaal doet. Gym-, zang-, toneel- en dansles zijn uitgezonderd van de mondkapjesplicht, evenals basisscholen.

Ook bij bus- en tramhaltes en in stations en luchthavens wordt het kapje per 1 december verplicht gesteld, evenals in kapperszaken, rijlesauto’s en schoonheidssalons. Zowel de dienstverlener als de klant zijn verplicht hun mond en neus af te dekken. Een uitzondering geldt voor die situaties waarin het werk met een kapje niet goed kan worden gedaan, bijvoorbeeld wanneer een barbier een klant scheert.

Daarnaast wordt een uitzondering gemaakt voor sekswerkers en hun klanten, en voor mensen die vanwege een ziekte of beperking geen mondkapje kunnen dragen. In zorginstellingen is het eigen beleid over mondkapjes leidend. Voor de rest geldt de mondkapjesplicht voor iedereen vanaf 13 jaar oud. Overtreding kan leiden tot een boete van 95 euro.

IMF: herstel wereldeconomie zwakt af, ondanks optimisme over vaccin

De heropleving van het coronavirus dreigt het herstel van de wereldeconomie te „beschadigen”, waarschuwt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) donderdag in een rapport. Nu in veel landen maatregelen zijn aangescherpt om het virus in te dammen, zal economisch herstel langer op zich laten wachten. De opgelopen beurskoersen geven volgens het IMF een vertekend beeld van de economische werkelijkheid.

Het IMF constateert dat er tekenen zijn dat „het huidige herstel aan momentum verliest en dat de crisis waarschijnlijk diepe en oneven littekens achterlaat”. Optimistische prognoses over een coronavaccin veranderen daar volgens het IMF vooralsnog niets aan, totdat de vaccins ruim beschikbaar zijn. Het instituut schrijft dat beperkende maatregelen in onder meer Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en delen van de Verenigde Staten de wereldwijde economische groei zullen afzwakken.

Het IMF stelt daarnaast dat overheden en centrale banken voorlopig moeten doorgaan met financiële steunmaatregelen. De Amerikaanse Federal Reserve en Europese Centrale Bank (ECB) overwegen nieuwe steunmaatregelen, maar door politieke onenigheid over onder meer de voorwaarden komen die voorlopig nog niet van de grond. Het Europese coronaherstelfonds van 750 miljard euro staat op losse schroeven doordat Polen en Hongarije dwarsliggen.

Brexitoverleg tijdelijk stilgelegd na coronageval in EU-gelederen

Het Brexit-overleg op het hoogste niveau is tijdelijk opgeschort na een coronabesmetting in het onderhandelingsteam van de Europese Unie. Dat besluit is volgens Michel Barnier en David Frost in goed overleg genomen. „De gezondheid van onze teams komt op de eerste plaats”, schrijft Frost op Twitter.

Barnier, hoofd van de Brexit-onderhandelingen namens de Europese Commissie, schreef donderdag dat een van zijn mensen positief heeft getest op het virus. De twee onderhandelingsteams zetten hun werkzaamheden wel voort, maar zullen niet meer op topniveau om tafel gaan. De Britten en de EU houden volgens Frost „nauw contact” over de ontwikkelingen.

Er wordt momenteel onderhandeld in aanloop naar het einde van de overgangsperiode na de Brexit, op 1 januari 2021. Het Verenigd Koninkrijk heeft de Europese Unie formeel al verlaten, maar is nog in gesprek over een vrijhandelsakkoord. Als dat voor 1 januari niet is gelukt, vallen de partijen terug op de regels die zijn gemaakt door de Wereldhandelsorganisatie. Dat proberen beide partijen te voorkomen.

Zelfs als het koud genoeg wordt gaat de Elfstedentocht dit jaar niet door

Mocht het dit jaar voor het eerst sinds 1997 koud genoeg worden voor een Elfstedentocht, zal die toch niet doorgaan. Dat heeft de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden bekendgemaakt. Het is niet mogelijk om de tocht te organiseren met inachtneming van de coronamaatregelen, is in samenspraak met de veiligheidsregio en de provincie vastgesteld.

De organisatie heeft gekeken naar alle losse componenten die nodig zijn om de tocht te organiseren. Hoe moet het met de inschrijving, de start en de uitschrijving als anderhalve meter afstand gehouden moet worden? Het is ondoenlijk om met een normaal deelnemersveld van start te gaan zonder dat de organisatie en de rijders te dicht bij anderen komen, concludeert de organisatie. „Om nog maar niet te spreken” van de honderdduizenden bezoekers die erop af zouden komen. Bovendien zou het gigantische evenement extra druk leggen op de hulpdiensten en de zorg. Dat noemt het bestuur in het huidige tijdsgewricht „onverantwoord”.

Het lijkt er op dit moment op dat de tocht alleen kan doorgaan als er grote concessies worden gedaan aan de opzet van het evenement, maar daar wil de vereniging niet aan. „Een Elfstedentocht is geen echte Elfstedentocht zonder publiek of met slechts een deel van het deelnemersveld.” Toch zijn voor 1 december, net als ieder jaar, de draaiboeken weer bijgewerkt. Mocht er op een of andere manier een doorbraak komen en anderhalve meter afstand bewaren niet meer nodig zijn, én het weer het toestaat dat er geschaatst kan worden, giet it binnen 48 uur alsnog oan.

Drie pelotons Koninklijke Militaire Academie in quarantaine vanwege besmettingen

130 cadetten van de Koninklijke Militaire Academie (KMA) in Breda zitten in quarantaine. Nadat in drie verschillende pelotons meerdere positieve coronabesmettingen waren vastgesteld, besloot de leiding van de KMA om deze pelotons in hun geheel naar huis te sturen. Dat bevestigt een woordvoerder van Defensie donderdagmiddag na vragen van NRC.

In Den Helder heeft op 11 november een feest plaatsgevonden bij het Koninklijk Instituut voor de Marine. Daarbij waren naar schatting tachtig adelborsten (leerlingen) aanwezig. „Er schijnt muziek te zijn geweest en alcohol te zijn geschonken”, zegt de woordvoerder, die benadrukt dat het feest een „ongeorganiseerd samenzijn” betrof in een ontspanningsruimte die deel uitmaakt van het internaat waar de adelborsten intern verblijven. „Toen de leiding erachter kwam, hebben zijn het feest direct gestopt en is iedereen naar zijn kamer gestuurd.” Sindsdien is geen van de aanwezigen positief getest op Covid-19, voegt de woordvoerder toe. Het feest heeft niets te maken met de coronabesmettingen op de KMA.

Defensie wordt momenteel flink geraakt door corona. Staatssecretaris Barbara Visser (Defensie, VVD) testte afgelopen zondag positief op Covid-19. Twee dagen later liet minister Ank Bijleveld (Defensie, CDA) weten in quarantaine te gaan, omdat bij iemand in haar omgeving een besmetting was vastgesteld. Bijleveld laat via een woordvoerder weten zich aan alle coronavoorschriften te hebben gehouden.

Nederlanders laten scheermesjes sinds de uitbraak van het coronavirus liggen

Mensen doen hun boodschappen vaker met een lijstje, kopen luxer in om zelf te koken en laten op cosmetisch gebied de boel vaker de boel. Dat concludeert marktonderzoeksbureau IRI donderdag in een rapport over „de thuisblijvende consument”. Het bedrijf keek naar de invloed van de coronacrisis op het gedrag van het winkelend publiek in een aantal Europese landen en de Verenigde Staten. Opvallend is dat de Britten vaker brood zijn gaan bakken en de verkoop van scheermesjes in Nederland met bijna 18 procent is gedaald.

Door de pandemie is men anders inkopen gaan doen, stelt IRI vast. Mensen bestellen meer boodschappen online, waar ze vaker kiezen voor merken en producten die ze kennen. In fysieke winkels besteden ze intussen het liefst zo min mogelijk tijd. Daarom geven ze de voorkeur zo min mogelijk winkels te bezoeken, ten gunste van grote winkels zoals de hypermarkt die in Zuid-Europa zo populair is.

Wie het zich kan permitteren, koopt vaker luxe producten, zeggen de marktonderzoekers verder. Consumenten lijken zo te compenseren voor het feit dat buiten de deur eten minder of niet meer mogelijk is. Ook schoonmaakproducten en gezond voedsel vinden veel aftrek. Wel wordt in verschillende landen minder besteed aan cosmetica. Dat schrijft het bureau toe aan het feit dat een gesoigneerd voorkomen door videobellen van kleiner belang is geworden.

Het onderzoeksbureau bekeek ook de verschillen tussen het gedrag van winkelend publiek in verschillende landen. Nederlanders geven, net als Grieken en Amerikanen, meer uit aan alcoholhoudende dranken dan in andere jaren. Italianen juist een stuk minder. Duitsers besteedden rond september zo’n 3 procent meer aan baby-producten, terwijl Nederlanders daar juist meer dan 4 procent op bespaarden. Dat zou ook kunnen komen doordat hier meer koopjes te halen zijn. Nederlanders gaven bijna 10 procent méér uit aan dingen die in de aanbieding zijn.

RIVM meldt 5.725 nieuwe positieve tests, vertekend beeld door storing

Het RIVM heeft de afgelopen dag 5.725 nieuwe meldingen ontvangen van positieve coronatests. Dat zijn er ruim duizend meer dan woensdag. De cijfers zijn echter vertekend: gisteren kampten de GGD’s met een computerstoring, waardoor niet alle positieve tests konden worden doorgegeven. Daardoor gaat het donderdag in zeker enkele honderden gevallen om achtergebleven meldingen die nu alsnog doorkomen.

Na een piek eind oktober nam het aantal vastgestelde coronabesmettingen twee weken flink af. De afgelopen dagen lijkt de daling enigszins af te vlakken. Het is nog te vroeg om te zeggen wat de woensdag en donderdag gemelde cijfers betekenen voor de trend.

Verder kreeg het RIVM afgelopen etmaal 75 meldingen binnen over sterfgevallen door Covid-19. Niet al deze mensen zijn per se in de afgelopen 24 uur overleden: er zit vaak een vertraging in het doorgeven van deze cijfers. Voor zover bekend heeft het coronavirus in Nederland nu ruim 8.700 levens geëist.

Daling aantal coronapatiënten in ziekenhuizen zet door

Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is opnieuw afgenomen. Op het moment liggen er 2.030 mensen met Covid-19 in het ziekenhuis, 57 minder dan woensdag. Dat blijkt uit de meest recente cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding. Van de ruim tweeduizend opgenomen coronapatiënten liggen er 1.475 op reguliere verpleegafdelingen. 555 coronapatiénten worden verzorgd op de intensive care, vier meer dan woensdag.

De afname in de ziekenhuisbezetting komt vooral doordat er veel coronapatiënten het ziekenhuis mochten verlaten. Het aantal nieuw opgenomen mensen met Covid-19 nam namelijk toe. Op reguliere verpleegafdelingen waren dat er 223 (tegenover 192 woensdag), op de IC’s 37 (tegenover 27 woensdag).

Sinds begin deze maand is de druk op de ziekenhuizen weer geleidelijk aan het afnemen. Het totaal aantal coronapatiënten piekte op 3 november op ruim 2.600 en ligt nu dus weer 20 procent lager. De IC-bezetting daalt minder snel.

Meer besmettingen Duitsland; Hongaars plan voor import Russisch vaccin

Een greep uit het nieuws van over de grens.

• Het aantal coronabesmettingen in Duitsland is opnieuw fors gestegen. Het Robert Koch-Institut (RKI) meldt donderdag dat er in de afgelopen 24 uur 22.609 geregistreerde besmettingen zijn bijgekomen. De afgelopen dagen werden iedere dag meer positieve tests geregistreerd. Verder zijn afgelopen etmaal 251 mensen in Duitsland door de gevolgen van het virus overleden. In totaal heeft het virus in het land nu 13.370 dodelijke slachtoffers geëist. Duitsland hanteert een „lockdown light” om de uitbraak van het virus in te dammen: de horeca heeft de deuren sinds begin november gesloten, maar winkels en scholen zijn nog wel open.

• In Zwitserland zijn afgelopen etmaal 5.007 positieve coronatests geregistreerd, melden Zwitserse media. In dezelfde periode zijn er 79 sterfgevallen door Covid-19 geregistreerd. In totaal zijn in het Alpenland tot nu toe 285.655 besmettingen vastgesteld en 3.464 doden gevallen. Zwitserland wordt tijdens de tweede coronagolf een stuk harder getroffen dan de eerste. In verschillende regio’s hebben restaurants en winkels moeten sluiten. Volgens experts zijn er voorzichtige effecten zichtbaar van de maatregelen: de afgelopen twee weken telde het land gemiddeld 5.425 besmettingen; donderdag daalde dat tot 5.007 - het laagste aantal sinds 20 oktober.

  De tweede golf van het coronavirus zorgt ook voor grote drukte in de ziekenhuizen, waar de afgelopen 24 uur 221 nieuwe patiënten werden opgenomen; een flinke stijging vergeleken met de dagen ervoor toen dagelijks steeds iets meer dan honderd patiënten werden opgenomen. Omdat de Zwitserse ziekenhuizen de grote hoeveelheid coronapatiënten inmiddels nauwelijks meer aankunnen, heeft de regering aangekondigd dat militairen het zorgpersoneel zullen bijstaan. „Door de bijdrage van het leger hoop ik ons gezondheidssysteem in het hart van deze storm te kunnen ondersteunen en onnodig leed vermijden”, zei minister van Defensie Viola Amherd tegen de lokale pers.

• Het plan van Hongarije om het Russische Spoetnik V-vaccin te importeren en mogelijk te gebruiken, zet volgens persbureau Reuters kwaad bloed bij de Europese Commissie. Omdat het vaccin nog niet is beoordeeld en goedgekeurd door het Europese Geneesmiddelenbureau EMA mag het niet op de Europese markt verschijnen, dus ook niet in Hongarije. Als Hongarije er toch voor kiest het Russische vaccin zonder goedkeuring van het EMA in te zetten, schaadt dat volgens de Commissie het vertrouwen in de Europese gezondheidsdiensten. De Brusselse waarschuwing vormt een nieuwe breuk in de toch al broze relatie tussen de Hongaarse premier Viktor Orban en de EU.

Supermarktketen Carrefour blaast Black Friday af

De Franse supermarktketen Carrefour heeft besloten Black Friday af te blazen in verband met de uitbraak van het coronavirus. De uitverkoop zou plaatsvinden tussen 27 en 29 november. Dat meldt persbureau Reuters. Carrefour is het grootste retailbedrijf van Europa, met vestigingen in onder meer België, Frankrijk, Italië en Polen.

Het bedrijf komt hiermee tegemoet aan een oproep van de Franse minister van Economie en Financiën Bruno Le Maire. „Is volgende week vrijdag echt het juiste moment om Black Friday te organiseren? Ik denk van niet”, zei hij woensdag.

Lees ook: Black Friday in coronatijd: of helemaal niet, of juist een week lang

‘Gemuteerde variant coronavirus in Deense nertsen waarschijnlijk uitgestorven’

De nieuwe variant van het coronavirus dat in Denemarken was ontstaan onder nertsen is „hoogst waarschijnlijk” uitgestorven. Dat heeft het ministerie van Volksgezondheid donderdag bekendgemaakt, meldt persbureau Reuters. Volgens het ministerie zijn sinds 15 september geen nieuwe besmettingen met de nieuw variant geconstateerd.

Begin deze maand besloot het land alle 15 tot 17 miljoen nertsen te ruimen vanwege de genetische mutaties in het coronavirus. Mensen die immuniteit hebben opgebouwd tegen het coronavirus bleken namelijk mogelijk alsnog vatbaar voor de nieuwe variant. Uiteindelijk bleek er geen wettelijke basis te bestaan voor het ruimen van de nertsen, waarna de minister van Milieu en Voedselvoorziening Mogens Jensen woensdag opstapte. Het parlement sprak dinsdag echter alsnog steun uit voor het plan waardoor het ruimen doorgaat.

Ook bij 69 Nederlandse nertsenfokkerijen zijn besmettingen met het coronavirus geconstateerd. Maar in Denemarken hebben de genetische mutaties zich op een andere plek opgehoopt dan in Nederland, waardoor deze potentieel gevaarlijker is.

Lees ook: Denen ruimen nertsen ‘om vaccin te redden’

‘IC-patiënten hebben baat bij behandeling met afweerremmer’

Mensen die ernstig ziek zijn geworden door Covid-19 hebben baat bij behandeling met het middel tocilizumab. Dat zijn de donderdag gepubliceerde voorlopige conclusies van een internationaal onderzoek dat gedeeltelijk werd aangevoerd door onderzoekers van UMC Utrecht. Het gaat om een zogenoemde preprint. Dat wil zeggen dat andere medici zich nog over de bevindingen moeten buigen.

„We denken dat patiënten met Covid-19 die op de IC terecht komen niet meer ziek zijn door het virus zelf, maar door de overreactie van het immuunsysteem op het virus. Tocilizumab kan deze overreactie dempen”, zegt onderzoekscoördinator en intensivist Lennie Derde op de website van het academische ziekenhuis. Er ligt nu sterk bewijs dat patiënten baat hebben bij deze behandeling. Marc Bonten, die samen met Derde het onderzoek coördineerde, spreekt van „een doorbraak”. „Juist voor de groep ernstig zieke mensen op de IC hebben we nog niet vaak meegemaakt dat een nieuwe behandeling bewezen effectief is.”

Aan het onderzoek hebben meer dan 260 ziekenhuizen in Europa, Noord-Amerika en Australië deelgenomen. Het Utrechtse academisch ziekenhuis coördineerde het Europese deel. Er werd voor die opzet gekozen om zo snel mogelijk met resultaten te kunnen komen. Er werd ook gekeken naar de werkzaamheid van de virusremmer lopinavir/ritonavir. Dat leverde geen positieve resultaten op. Eerder was wel gebleken dat de ontstekingsremmer hydrocortison hielp.

Banken waarschuwen voor mondiale schuld-tsunami

De coronacrisis heeft gezorgd voor een forse toename van de wereldwijde schuldenberg. Tot in het derde kwartaal van dit jaar werd er al 15.000 miljard dollar (12.700 miljard euro) meer geleend door overheden, bedrijven, huishoudens en financiële instellingen. Daar komt tegen het eind van het jaar nog eens 5.000 miljard dollar bij. Hierdoor stijgt de totale schuldenlast van 320 procent van het bruto binnenlands product (bbp) tot 365 procent. Dit blijkt uit een onderzoek (genaamd Attack of the Debt Tsunami) van het The Institute of International Finance (IIF), de internationale bankenclub.

Nog nooit stegen de schulden zo snel als dit jaar. Grootscheepse economische steunpakketten hebben de staatsschuld vrijwel overal fors opgejaagd. Ook bedrijven en burgers zijn meer gaan lenen. Gevestigde industrielanden hebben nu een totale schuld van gemiddeld 432 procent van het BBP. Voor opkomende landen is dat percentage met 250 veel minder, maar die landen kunnen moeilijker hun schulden aflossen, zo stelt het IIF. Veel van deze schuld is geleend in harde valuta’s als dollars en euro’s. Als de eigen munt door de crisis in waarde daalt, dan wordt deze buitenlandse schuld steeds zwaarder om te dragen. Door de G20, de twintig belangrijkste economieën in de wereld, wordt gewerkt aan een coulanceregeling voor de allerarmste landen.

Industrielanden zijn door het Internationaal Monetair Fonds juist gemaand om de overheidsschuld, die de afgelopen vier kwartalen al in totaal met 7.100 miljard dollar steeg, straks niet te snel af te bouwen. Dat zou het herstel van de economie na de pandemie in de knop kunnen breken.

Gezondheidsraad adviseert eerst zestigplussers en zieken te vaccineren

Zestigplussers en mensen met ernstige aandoeningen moeten als eersten gevaccineerd worden tegen Covid-19. Dat schrijft de Gezondheidsraad in een advies aan het kabinet, dat deze donderdag is gepubliceerd. De Gezondheidsraad verwacht dat niet de hele bevolking direct kan worden ingeënt als de eerste vaccins arriveren en denkt dat met het inenten van deze kwetsbare groepen „de meeste gezondheidswinst wordt behaald”. Het zou in totaal om vijf tot zeven miljoen mensen gaan, schat de raad.

Lees verder: vaccineer eerst zestigplussers en zieken

‘Belangrijke tussenstand voor Oxfordvaccin komt voor de Kerst’

De onderzoekers die werken aan het Oxfordvaccin verwachten nog voor de Kerst met de eerste bevindingen van hun fase 3-onderzoek te kunnen komen. Dat heeft Andrew Pollard, die leiding geeft aan het team, gezegd tegen de BBC. Woensdag werden in medisch tijdschrift The Lancet bevindingen van een deel van de vorige onderzoeksfase (fase 2) gepubliceerd. Daaruit blijkt dat het middel na twee prikken ook bij oudere proefpersonen een goede afweerreactie opwekt en weinig bijwerkingen geeft.

De resultaten van de proefpersonen boven de 55 jaar (onder wie 240 mensen boven de 70 jaar) waren vergelijkbaar met die van mensen tussen 18 en 55 jaar. Dat is goed nieuws, niet alleen omdat ouderen een groter gevaar lopen om ernstig ziek te worden van het virus, maar ook omdat hun immuunsysteem vaak wat zwakker is, waardoor ze minder sterk op een vaccinatie zouden kunnen reageren. Of het vaccin beschermt tegen het oplopen van Covid-19 is uit deze studie nog niet op te maken.

De Universiteit van Oxford ontwikkelt het vaccin in samenwerking met farmaceut AstraZeneca. Het geldt sinds het begin van de uitbraak als een van de meest kansrijke vaccins. Er werden al ruim een miljard doses van verkocht, onder meer aan Nederland en de rest van de Europese Unie. Het vaccin is gebaseerd op een onschuldig chimpanseevirus dat een gen van het coronavirus bevat. Het idee is dat mensen door de inenting antistoffen en andere afweer aanmaken, zodat ze een latere infectie met het coronavirus kunnen afweren. De antistoffen lijken bij mensen van 56 jaar en ouder na twee doses ongeveer even goed aangemaakt te worden als bij jongere volwassenen.

Lees ook: Volg de wereldwijde race naar een vaccin

Andere producenten

Een deel van de bevindingen van het fase 2-onderzoek werd in augustus al naar buiten gebracht, maar nu is ook de rest van het onderzoek gepubliceerd. De derde fase van het onderzoek, waarbij onderzoek wordt gedaan onder een veel grotere groep proefpersonen, is al begonnen. Het onderzoek van farmaceut Moderna bevindt zich in dezelfde fase, maar kon eerder deze week al de eerste resultaten bekendmaken. Het middel lijkt voor 94,5 procent van de ingeënte proefpersonen effectief. Pfizer en BioNTech zijn met hun gezamenlijke onderzoek nog een stap verder. Hun middel zou 95 procent effectief zijn, en ligt al ter beoordeling bij de Amerikaanse geneesmiddelenautoriteit.

Volgens Pollard zijn de verschillende bedrijven niet in een concurrentiestrijd verwikkeld, omdat er meerdere vaccins nodig zullen zijn. „We hebben ze allemaal nodig om mensen over de hele wereld te kunnen beschermen.”

Dividenduitkering bij loonsteun toch toegestaan voor buitenlandse moederbedrijven

Nederlandse ondernemingen met moederbedrijven in het buitenland mogen óók loonsteun ontvangen als de moederorganisatie dividend uitkeert of bonussen betaalt aan de directie. Op die manier genieten deze concerns met buitenlandse eigenaren een uitzonderingspositie ten opzichte van volledig Nederlandse ondernemingen. Die laatste moeten zich namelijk wél houden aan de voorwaarde voor de zogenoemde NOW-steun dat uitbetalen van dividend en bonussen niet is toegestaan.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bevestigt tegenover NRC het bestaan van de uitzondering, waar de NOS donderdag als eerste over berichtte. Ambtenaren adviseerden het ministerie in juni om de voorwaarden aan te passen voor bedrijven met een buitenlandse moedermaatschappij. Ze vreesden voor baanverliezen bij deze organisaties als dat niet zou gebeuren. De buitenlandse moederbedrijven zouden kunnen besluiten door te gaan met het dividend uitbetalen en tegelijkertijd géén loonsteun aanvragen, zodat ontslagen onvermijdelijk zouden worden. Aangezien de NOW-regeling bedoeld is om banen te behouden, was een uitzondering volgens de ambtenaren gepast.

Het dividend- en bonusverbod is van kracht vanaf de tweede NOW-ronde, die van juni tot en met september duurde. Tijdens de eerste steunronde in het voorjaar gold de bepaling nog niet, wat leidde tot maatschappelijke onvrede - met name toen bleek dat Air France-KLM-topman Ben Smith een bonus zou krijgen, ondanks dat zijn bedrijf miljarden euro’s aan overheidssteun ontvangt. Ook in de derde NOW-ronde, die deze week van is begonnen, blijft volgens een woordvoerder van het ministerie de uitzondering voor bedrijven met moederconcerns buiten Nederland gelden.

Lees meer over de tweede ronde NOW-steun: Vooral industrie en luchtvaart vroegen steun

Meer dan 250.000 doden in de Verenigde Staten

Het aantal sterfgevallen in de Verenigde Staten te wijten aan het coronavirus is de grens van 250.000 gepasseerd, blijkt donderdag uit nieuwe cijfers van de Johns Hopkins University. De dagelijkse sterfte schommelt sterk in het land. De voorbije weken lag deze rond de duizend, met uitschieters tot bijna tweeduizend, zo laten de cijfers van de gezondheidsdiensten zien. Ook het aantal nieuwe besmettingen lijkt bezig met een geleidelijke opmars. Nergens ter wereld zijn zoveel mensen overleden of besmet gebleken met het virus dat Covid-19 veroorzaakt.

Het aantal mensen dat positief is getest, is nu dubbel zo hoog als half augustus, en het formele dodental is verdubbeld ten opzichte van eind juni. Bijna tachtigduizend mensen moesten worden opgenomen in het ziekenhuis, waardoor ook de druk op de zorg nu hoger is dan ooit. De meest recente cijfers van de gezondheidsdiensten laten zien dat latino’s, zwarte Amerikanen en oorspronkelijke bewoners relatief zo’n vier keer vaker opgenomen moeten worden dan witte Amerikanen en mensen met een Aziatische achtergrond.

Alle staten laten in de VS een stijging zien in het aantal ziektegevallen, meldt persbureau AP. Die toename is het sterkst in de noordelijke staten, met uitzondering van de kustgebieden. Relatief de meeste doden vielen de voorbije week in North Dakota met 1,9 doden per honderdduizend inwoners. Sinds het begin van de uitbraak werd New Jersey van alle staten het zwaarst getroffen: daar stierven 186 per honderdduizend inwoners aan Covid-19. New York City (waar in totaal 287 per honderdduizend inwoners stierven door de ziekte) heeft ook weer te maken met een terugval. Daarom is woensdag besloten alle scholieren voorlopig thuis te houden.

‘Vooral jongeren voelen zich eenzaam door coronacrisis’

Met name jongeren zijn zich de afgelopen maanden door de coronacrisis vaker eenzaam gaan voelen. Ook onder de rest van de Nederlanders is sprake van meer eenzaamheidsgevoelens. Die stijging is minder groot. Dat blijkt uit een donderdag gepubliceerd onderzoek van I&O Research onder circa 2.300 Nederlanders, uitgevoerd op verzoek van de NOS.

Van de jongeren (tussen de achttien en 24 jaar) die meededen aan de eind vorige week verspreide enquête, zei 69 procent zich nu eenzamer te voelen dan voor de crisis. Onder alle deelnemers lag dat percentage op 37. Momenteel hebben jongeren meer last van eenzaamheid dan een half jaar geleden. Toen I&O eenzelfde soort onderzoek in april uitvoerde, zei 49 procent van de jongeren zich eenzamer te voelen dan voorheen. Dat was destijds ook al bovengemiddeld veel.

Lees ook: Geslaagd! Maar daarna kon er opeens niets meer

Ook als het om het algehele gevoel van welbevinden gaat, blijken jongeren tijdens de coronacrisis er het hardst op achteruitgegaan. Van alle Nederlanders zegt een kwart zich slechter te voelen dan vóór het uitbreken van de pandemie. Voor jongeren is dat bijna de helft.

Jonge mensen vervelen zich en missen gezelligheid, feestjes en sociale contacten, lichtten ze toe aan de onderzoekers. Daarnaast vinden ze het lastig om colleges en lessen op afstand te volgen. „De rode draad is dat veel jongeren zeggen: dit duurt te lang en ik zit erdoorheen”, zegt Peter Kanne van I&O tegen de NOS. „Er zijn jongeren die bijvoorbeeld zeggen: dit zou de mooiste tijd van mijn leven moeten zijn en ik zit alleen maar naar een beeldscherm te kijken.”

Deze coronaregels worden vandaag versoepeld

De versoepelingen van de coronaregels die premier Mark Rutte (VVD) en minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) dinsdag aankondigden, gaan vandaag in. Dit verandert:

• Musea, theaters, zwembaden, pretparken, buurthuizen en dierentuinen mogen weer open. Die waren de afgelopen twee weken dicht. Voorwaarde is wel dat in binnenruimtes met zitplaatsen maximaal dertig personen mogen zijn. Ook op buitenlocaties, zoals in dierentuinen en attractieparken, moeten bezoekers anderhalve meter afstand van elkaar kunnen houden.
• Thuis mogen Nederlanders drie bezoekers per dag ontvangen in plaats van twee. Hierbij gaat het niet om een wettelijke plicht, maar om een dwingend advies: de overheid kan niet ‘handhaven achter de voordeur’.
• Op straat zijn weer groepen van maximaal vier personen toegestaan. De voorbije twee weken mochten mensen uitsluitend alleen of in tweetallen over straat.
• Ook in de sportscholen en sporthallen is weer meer toegestaan. Groepslessen tot maximaal vier personen mogen, mits de deelnemers voldoende afstand kunnen bewaren.
• Het maximale bezoekersaantal bij uitvaarten gaat omhoog van dertig naar honderd.

Wat niet verandert, is dat de horeca tot nader order gesloten blijft. Ook blijven de meeste evenementen (zoals concerten) verboden en moeten sportwedstrijden het stellen zonder publiek. Demonstraties zijn wel toegestaan. Het dringende advies om in overdekte openbare ruimtes een mondkapje te dragen, wordt vanaf 1 december een plicht. Begin december neemt het kabinet een nieuw besluit over de maatregelen. Mogelijk wordt dan ook duidelijk wat wel en niet kan tijdens de feestdagen.

Lees ook: Wat mag er weer wel/niet?

Werkloosheid verder gedaald, meer nieuwe aanvragen WW-uitkering

De werkloosheid is vorige maand verder gedaald. Met 406.000 werklozen had 4,3 procent van de beroepsbevolking in oktober geen werk. Een maand eerder lag dit percentage nog op 4,4 procent. Dat meldt het CBS donderdag. Tussen maart en augustus nam de werkloosheid nog maandelijks toe, van 273.000 naar 426.000.

Wel was een stijging te zien van 37 procent in het aantal nieuwe WW-uitkeringen ten opzichte van september. In oktober werden per week gemiddeld 8.500 nieuwe WW-uitkeringen verstrekt. De grootste stijging was te zien in de horeca, aldus het CBS. Omdat tegelijkertijd evenveel WW-uitkeringen werden beëindigd, bleef het totale aantal uitkeringen gelijk. In vergelijking met vorig jaar ligt het totaal aantal WW-uitkeringen 19,2 procent hoger.

Aantal werkende jongeren licht gestegen na dip in voorjaar

In het derde kwartaal van dit jaar hadden weer iets meer jongeren een baan dan in de maanden april tot en met juni. Dat blijkt donderdag uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De stijging doet zich voornamelijk voor onder jongeren die naast hun werk ook naar school gaan of een studie volgen.

In het voorjaar dipte de hoeveelheid werkende jongeren. Het aantal 15- tot 25-jarigen met een baan nam in de periode tussen april en juni met ruim 4 procentpunt af ten opzichte van het eerste kwartaal. In het derde kwartaal waren weer iets meer jongeren aan het werk dan de drie voorgaande maanden (+2 procentpunt). In totaal hadden in juli tot en met september 1,3 miljoen jongeren werk, ruim 62 procent van alle 15- tot 25-jarigen.

Net als voorgaande jaren gingen in het derde kwartaal weer meer onderwijsvolgende jongeren aan het werk vergeleken met de zomer- en voorjaarsmaanden. Toch was de toename dit jaar iets groter dan die in dezelfde periode vorig jaar. De jongeren waren met name werkzaam als vakkenvullers of laders en lossers. Onder jeugdigen die niet naar school gaan of een studie volgen, was de toename van het aantal werkenden minimaal.

Welkom in het coronablog van 19 november

Hier houdt de redactie van NRC de laatste ontwikkelingen rond het coronavirus bij, uit binnen- en buitenland. Dit was het belangrijkste nieuws van woensdag 18 november:

• Het RIVM heeft de afgelopen 24 uur 4.628 meldingen gekregen over positieve coronatests. Dat zijn er 311 meer dan gisteren. Het werkelijke aantal vastgestelde besmettingen ligt zeer waarschijnlijk hoger; vanwege een storing bij de GGD’s is de rapportage van het afgelopen etmaal incompleet.
• Pfizer en BioNTech hebben voor hun vaccinonderzoek de analyse afgerond die is vereist om een aanvraag in te kunnen dienen voor goedkeuring voor noodgebruik. Het vaccin is 95 procent effectief gebleken, heeft Pfizer woensdag op basis van een uitgebreidere analyse bekendgemaakt, en zal „binnen enkele dagen” naar de Amerikaanse autoriteiten worden gestuurd ter keuring.
• Vanaf maart volgend jaar moet de testcapaciteit in Nederland zo zijn uitgebreid, dat iedere volwassene (met of zonder coronaklachten) zich gemiddeld één keer per maand kan laten testen. Dat voornemen spreekt minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) woensdag uit in zijn brief aan de Tweede Kamer. Het zou gaan om zo’n 10 miljoen testen per maand.

Lees hier het hele blog van woensdag terug: Meer positieve coronatests, opnieuw storing bij rapportage