In de apotheek is de medicijnkast leeg

Wendy Rochas zit in de wachtkamer van het J.M de Los Ríos-kinderziekenhuis in Caracas om haar tweejarige zoontje naar de maandelijkse controle te brengen. „Zijn groeicurve moet gecontroleerd worden. Twee keer eten per dag lukt net, drie maaltijden redden we niet door de kosten van het eten en de hyperinflatie. Laatst had mijn zoontje dagenlang 40 graden koorts. Ik wist me geen raad want medicijnen zijn nauwelijks te krijgen”, zegt ze.

Naast hyperinflatie en honger is de instortende gezondheidszorg in Venezuela een belangrijke reden dat de maatschappelijk onvrede in het land deze week weer tot uitbarsting kwam. Een hectische week vol protesten en politie- en legergeweld.

Een week ook waarin de omstreden, zittende president Nicolás Maduro concurrentie kreeg. Oppositieleider en parlementsvoorzitter Juan Guaidó riep zich uit tot ‘interim-president’ en kreeg gelijk steun van een deel van de internationale gemeenschap. Vrijdag liet hij zich, na twee dagen te zijn ondergedoken, weer in het openbaar zien. Ten overstaan van een uitgelaten menigte kondigde hij nieuwe protesten aan voor zondag.

Lege apotheken

Een ronde langs tien apotheken in Caracas geeft een somber beeld van de medicijnschaarste en de staat van de gezondheidszorg in dit ooit zo rijke olieland. In de apotheek San Agustín in de wijk Libertador staat Leonora Castillo achter de toonbank. Achter haar een praktisch lege medicijnkast. „We hebben nog wat flesjes jodium. Pleisters en verband liggen er nog. Wat strippen antigrieppillen, maar je ziet wat de situatie is”, zegt ze zonder veel enthousiasme.

Bij de ingang, waar normaliter de luiers, toiletpapier en blikken babyvoeding liggen, zijn de schappen leeg. „Het weinige dat er nog was, is gestolen. Mensen zijn wanhopig en hebben de zaak geplunderd.”

Een pak luiers kost hier 17.000 bolívares soberanos (bs), nagenoeg een maandloon. Een doosje paracetamol is 8.000 bs. „Het is rampzalig maar we kunnen het de mensen eigenlijk niet kwalijk nemen dat ze stelen”, zegt de apotheker.

Iets verderop is de Forma-apotheek hermetisch gesloten. Pas na aanbellen en het tonen van een legitimatiebewijs en een recept, doet de verkoper open. „Al het basismateriaal, alle grondstoffen waar onze medicijnen van gemaakt worden komen uit het buitenland en moeten in dollars betaald worden”, legt hij uit.

Door de hyperinflatie is die invoer extreem duur geworden. „Het gevolg zijn deze lege schappen”, legt apotheker Alejandro uit, die niet met zijn achternaam in de krant wil. Hij zit al dertig jaar in het vak en kent de tijd nog dat Venezuela de beste artsen de regio in zond en patiënten uit buurlanden zich hier lieten behandelen.

Haastig dringt een man zich naar de toonbank en schuift een capsule onder de neus van de apotheker. „We hebben dit niet meneer, probeert u het bij de staatsapotheek achter het ziekenhuis.” De man gaat gefrustreerd weg. „Daar hoef ik al helemaal niet heen te gaan. Uren in de rij sta je, voor niets”, roept hij geërgerd.

Lees ook: De wereld kiest partij in Venezuela

Humanitaire corridor blijft uit

Het gebrek aan gezondheidszorg en de extreme schaarste van medicijnen maken dat epidemieën uit vervlogen tijden weer de kop op steken. Zo brak onlangs de mazelen uit en zijn volgens de Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie duizenden Venezolanen getroffen door malaria. Terwijl de oppositie al jaren probeert een zogeheten humanitaire corridor te laten openen, waardoor het buitenland medicijnen en voedsel kan opsturen, houdt president Maduro dit stelselmatig tegen. Interim-president Guaidó heeft beloofd de corridor zo snel mogelijk op te zetten.

Tot die tijd vluchten chronisch zieke Venezolanen het land uit, of ze grijpen terug op huis-tuin-en-keukenmiddeltjes, gemaakt van planten en kruiden. Zo was Wendy Rochas voor de hoge koorts van haar zoontje aangewezen op een eigengemaakte hoestdrank, met tips van de dokter. „De artsen die niet gevlucht zijn werken nog en zijn behulpzaam. Iedereen overleeft en helpt elkaar.”