Op vakantiebestemming Curaçao zijn mensen nuchter over het virus, ‘maar ze gaan medisch niet onderuit’

In het voorjaar werd het afgedwongen, een zware lockdown op Curaçao. Kroegen dicht, evenementen afgelast, geen buitenlander mocht het land in. Met gewenst effect: het aantal dagelijks gemelde besmettingen daalde naar een laag niveau, een tijdje zelfs nul. Maar om Curaçao financieel niet compleet te ruïneren, moest het coronavirus uiteindelijk toch wat ruimte worden gegund.

Sindsdien geldt ‘Take it Izzy’ op het eiland. Een mindset die impliceert dat Curaçaoërs de strijd tegen het virus ontspannen kunnen voeren, in de hoofdrol uitgedragen door ‘de lokale Jaap van Dissel’, Izzy Gerstenbluth. Broere: ‘Hij is zeer deskundig en consciëntieus, maar geeft ook aan dat corona niet snel van het eiland zal verdwijnen. En we daarom op Curaçao een manier moeten vinden om ermee te leren leven.’

Op de Caribische eilanden in het Nederlands koninkrijk werden de afgelopen week 278 coronabesmettingen vastgesteld, waarvan 161 op Curaçao. Baart dat geen zorgen?

‘Ik zeg altijd: als je een idee wilt krijgen van wat cijfers op Curaçao betekenen, moet je ze met honderd vermenigvuldigen. Hier wonen ongeveer honderd keer minder mensen dan in Nederland.

‘Woensdag werden hier 51 mensen positief getest, een flinke stijging ten opzichte van de dagen ervoor. Tegelijkertijd doken filmpjes op van feestende vakantievierders uit Nederland die alles doen en laten wat ze thuis niet mogen, en wat hier eigenlijk ook niet mag. Door die combinatie sloeg men in Nederland aan, want er was angst dat die mensen het virus meenemen in het vliegtuig.

‘Maar de volgende dag meldde Gerstenbluth dat het aantal besmettingen was gedaald naar dertig. Dat is het normale gemiddelde van de afgelopen weken, dus vergelijkbaar met zo’n drieduizend besmettingen in Nederland. Bovendien waren er meer dan dertig genezen. Gerstenbluth legde uit dat we niet moeten doen alsof het hier uit de hand loopt. Dat is ook het juiste perspectief, denk ik. Hij bagatelliseert helemaal niets, maar benadrukt wel: die 51 kan een uitschieter geweest zijn.

‘Als ik de berichtgeving uit Nederland lees, proef ik hier een meer ontspannen aanpak. Dat is hier misschien ook makkelijker, omdat je door het klimaat meer buiten leeft. Maar het is wel interessant om te zien dat Curaçao met de nuchtere Gerstenbluth medisch niet onderuit gaat.’

Op dit moment liggen zeven mensen op het eiland met een coronabesmetting in het ziekenhuis. Wat kan de zorg aan?

‘Curaçao heeft de strenge lockdown in het voorjaar gebruikt om zichzelf te wapenen tegen een besmettingsgolf. Meer beademingsapparatuur, meer intensive care-units en betere infrastructuur tussen het nieuwe en het oude ziekenhuis, in het geval van een capaciteitstekort. Daardoor kan de zorg dit tot dusver aan, al tobt men wel met besmettingen onder het verplegend personeel. Dat zou veranderen als we richting de vijfhonderd besmettingen op het eiland gaan, wordt gezegd. Dan moeten we opschalen met maatregelen.’

Is het veilig voor Nederlandse toeristen?

‘Ik denk dat het afhangt van hoe je je gedraagt. Het virus gaat ook hier rond. Als jij de hele week in een all inclusive resort blijft, zal de kans dat je besmet raakt meevallen. Maar ga je zoals de jongeren op die filmpjes feestvieren, zonder op alle maatregelen te letten, is die kans natuurlijk groter. Tegen die feestjes wordt ook tegen opgetreden, overigens. Er is een avondklok na twaalf uur.’

Dan over het steunpakket voor Aruba, dat vrijdag werd gepresenteerd. Nederland geeft tot het eind van het jaar 209 miljoen Arubaanse florin (105 miljoen euro) aan het eiland, in ruil voor hervormingen. Hoe wordt dat op Aruba ontvangen?

‘Ter achtergrond: net als bij het akkoord tussen Nederland en Curaçao een paar weken geleden, is hierover ongeveer een half jaar gesteggeld. Nederland heeft gezegd dat het de eilanden wil helpen, maar wil dat niet over tien jaar weer moeten doen. Staatssecretaris Raymond Knops van Koninkrijksrelaties weet hoe het hier eraan toegaat. Nederland maakte Curaçao, Aruba en Sint-Maarten duidelijk, zonder het expliciet zo te zeggen: jullie zijn niet alleen financieel en economisch, maar tot op hoogte ook bestuurlijk, politiek en misschien zelfs moreel failliet.’

‘Daar kwam het idee uit om COHO op te richten: het Caribisch orgaan voor Hervorming en Ontwikkeling. Dat lijkt op het woord kohon uit het Papiaments, wat in het Nederlands ‘ballen’ betekent. Daar grapte Knops ook mee: de eilanden laten met het akkoord eindelijk kohon zien. Maar dat heeft dus heel lang geduurd, terwijl de problemen zich opstapelden.

‘Die structurele hervormingen worden toch ook wel als pijnlijk ervaren. Zeker op Aruba, dat al langer een autonome status heeft dan Curaçao en Sint-Maarten. Verlies aan autonomie zal ook een onderwerp van discussie blijven. Er is nu afgesproken dat bestuurskracht bij de eilanden blijft liggen, maar dat Nederland zal toezien. Een heus wel dwingend toezicht, want het gaat om honderden miljoen euro’s. Het is een complex akkoord, maar wel een waar alle partijen op Curaçao en Aruba mee kunnen leven.

‘Dan blijft er nog een land over: Sint-Maarten. Daar gaat het net zo slecht als op Curaçao en Aruba, maar zijn de politici toch bezig met allemaal schijnbewegingen om te voorkomen dat ze het gesprek met Nederland moeten aangaan. Ze doen alles om hervormingen te voorkomen. Nederland heeft een voorstel gedaan en gezegd: take it or leave it. En Sint-Maarten zal daar op een gegeven moment toch in mee moeten gaan, want nu gebeurt er helemaal niks.’

Voelt het akkoord als een verlies op Curaçao en Aruba?

‘Daarover zijn de meningen verdeeld. Er zijn mensen die alles afwijzen wat uit Den Haag komt, om het plat te zeggen. Maar een meerderheid van de bevolking was hier voor. Vanuit het harde besef dat ze zichzelf niet kunnen redden. Het coronavirus heeft iets onthutsends blootgelegd. Zoveel mensen die hun baan verloren, dieper in de armoede kwamen, op voedselbanken waren aangewezen. Dan vinden mensen het misschien niet leuk dat het geld uit Den Haag komt, maar er is geen alternatief.’

Je schreef deze week in een column dat het regent op Curaçao, sinds dat er een akkoord is gemaakt met Nederland. Is de zon vandaag weer gaan schijnen?

‘Ik maak ’s ochtends vroeg graag een wandeling bij de zee. Dat heb ik vanochtend, in de regen gedaan, net als gisteren. Maar zoals ik in de column schreef: op Curaçao is regen een zegen. Bovendien liggen opklaringen in het verschiet. Wat betreft het weer en met het geld uit Nederland.’