Foto: Roelie van Beek

KRALENDIJK – De witte plastic draagtasjes bij de supermarkt, wegwerpbestek bij de foodtruck, plastic-rietjes bij de cocktails; ze zijn allemaal vanaf 1 juni niet meer toegestaan op Bonaire. Sommige ondernemers staan niet te springen om duurzame alternatieven, blijkt uit een rondgang.


Verslag door Marit Severijnse

Na gemeenten Saba en Sint-Eustatius, geldt op Bonaire vanaf nu ook een verbod op het verkopen en meegeven van wegwerpplastic. Vanaf 1 augustus wordt het verbod uitgebreid: ook maaltijdverpakkingen van styrofoam en piepschuim zijn dan niet meer toegestaan.

Volgens verschillende ondernemers kan dat een negatief effect hebben op de prijzen, omdat de alternatiever moeilijker verkrijgbaar zouden zijn.

Voor Chikí, eigenaar van snack-restaurant Sheng Feng, is het nog even wennen. Hij ziet dat de alternatieven zoals kartonnen borden in de praktijk ‘helemaal niet handig’ blijken te zijn. De ondernemer heeft bovendien niet al het wegwerpplastic op tijd kunnen kwijtraken. “Ja, wat kan ik doen? Ik zal het misschien voor andere dingen moeten gebruiken.’’

Het verbod geldt voor alle soorten kunststof die bedoeld zijn om maar één keer te gebruiken. Ook dus voor het zogenaamde bioplastic. De reden is omdat dit soort plastic vaak ook niet afbreekt in de natuur.

Vladimir Mercera heeft een verkooppunt voor Caribische ijsjes, die populair zijn onder scholieren. De ‘li’ wordt traditioneel in plastic bekertjes gemaakt en verkocht. Hij zegt sceptisch te zijn over de aanpak van de overheid, omdat het probleem van het zwervend vuilafval op het eiland met zo’n verbod niet zal worden opgelost.

De weg naar het plastic-verbod duurde jaren

Vanaf 1 juni 2022 is wegwerpplastic verboden op Bonaire, maar de weg naar zo’n verbod duurde jaren. Al in 2018 nam de eilandsraad een motie hiervoor. Een jaar later tekende het eilandsbestuur een zogenaamde intentieverklaring, dat ze het ook zien zitten. Toch werd pas in oktober 2021 het verbod ook wettelijk aanvaard. Maar het kon niet direct ingevoerd worden, omdat ondernemers de kans moeten krijgen om op zoek te gaan naar alternatieven.

In de Caribische gemeenten Saba en Sint-Eustatius is het verbod op wegwerpplastic al vorig jaar van kracht, net als in Europees-Nederland.

In het gehele Koninkrijk is Aruba de voorloper (2018) als het gaat om zo’n plastic-verbod, terwijl wegwerp-bestekken, -tasjes en rietjes nog volop worden gebruikt op Curaçao en Sint-Maarten. En het resultaat daarvan, zwerfafval, is dus vaak goed te zien in de natuurlandschap en langs de wegen.

Als voorbeeld wijst Mercera op de overheidscampagne waarbij op verschillende punten op het eiland condoom-automaten zijn geplaatst. Ook schadelijk voor het milieu en gevaarlijk voor dieren zoals schildpadden, als het in de natuur belandt. “Hoe ga je dat doen dan met plastic en wie gaat dat opruimen?”

Marcho van Putten, manager van horecabedrijf the Fresh Market zegt dat hij wel ‘goed voorbereid’ is op het verbod. “Geen plastics en ook geen bio-plastics meer, dus we hebben al een voorraad van houten messen en papieren zakken. We zijn ook begonnen met reserves aanschaffen, want op Bonaire moet je alles importeren, dus je moet altijd een voorraad hebben.’’

Gemeente geeft geen antwoord

Caribisch Netwerk heeft het gemeentebestuur vragen gesteld over onder andere de handhaving van het verbod op wegwerpplastic. Ook of ondernemers voldoende op de hoogte zijn van het verbod en de alternatieven. De gemeente heeft niet gereageerd.

“Ze zeggen dat bijvoorbeeld karton minder erg is, maar uiteindelijk wordt het eiland nog steeds vuil. En bierflesjes worden ook overal weggegooid. Dat is nog steeds een probleem”, zegt ondernemer Mercera.

Consumentenbond: ‘Jammer dat Bonaire de laatste is die het doorvoert’
Unkobon, de consumentenbond op Bonaire, is blij met het verbod. De organisatie hoopt dat de gemeente nu ook ‘doorpakt’ en andere materialen in de ban gaat doen. “Denk bijvoorbeeld aan plastic kleerhangers, etcetera. Daar zijn ook prima alternatieven voor.’’

Wat Unkubon betreft, moet de overheid ook op andere vlakker meer gaan optreden om het milieu en de natuur te beschermen. “De overheid zou het gebruik van zonnepanelen, wind- en waterenergie hier moeten gaan stimuleren. Hetzelfde geldt voor het gebruik van elektrisch vervoermiddelen.’’

De consumentenbond vindt het jammer dat Bonaire het laatste eiland van de drie Caribische gemeenten is waar de maatregel wordt doorgevoerd. “Maar laat Bonaire dan nu de eerste zijn die dóórpakt.”

“Bonaire leent zich prima om een model-eiland te worden als het gaat om milieubewustzijn. Dat past uitstekend bij het gewenste imago van Blue Destination. Kom op gemeente Bonaire, pak die handschoen op!’’

Blijf op de hoogte van de belangrijkste updates uit de Caribische gemeenschap. Abonneer dan net als anderen ook op de nieuwsbrief van Caribisch Netwerk.