Supermarkten weigeren Karchi Sosial

Van een onzer verslaggeefsters
Willemstad - De Karchi di Sosten of Karchi Sosial zal per 19 juni 2021 niet meer gebruikt kunnen worden in supermarkten.
De supermarkten hebben dit besloten na slecht betaalgedrag door de overheid en een moeilijk te controleren betaalsysteem waardoor misbruik op grote schaal heeft plaatsgevonden. Dat stelt advocaat Achim Henriquez die de 16 supermarkten vertegenwoordigt.
Deze 16 supermarkten - Goisco, Mangusa Rio Canario, Mangusa Hypermarkt, Centrum Mahaai, Centrum Piscadera, Van den Tweel Zeelandia, Van den Tweel Jan Thiel, Vreugdenhil, Arco Iris, Esperamos, Esperamos Cbay, Best Buy, Alves, Cost U Less, Bon Bini en Carrefour - zijn in maart 2020 door de overheid benaderd om te helpen met het leveren van levensmiddelen aan sociaal zwakkeren en om de Karchi di Sosten of de Karchi Sosial als betaalmiddel te accepteren voor de boodschappen van de drager van de kaart. Het project zou slechts bedoeld zijn voor de overbrugging van de door Covid-19 ontstane noodsituatie en zou slechts drie maanden beslaan, zo legt Henriquez uit. ,,Het project zou ook aan voorwaarden worden gebonden. Zo zou de Karchi di Sosten alleen bedoeld zijn om producten uit de makutu basiko mee te kopen en kunnen er geen ‘luxere’ artikelen mee worden gekocht.”
De controle en naleving hiervan is neergelegd bij de kassière van de supermarkt. Daarnaast zouden de kosten die gemoeid zijn met het gebruik van deze wijze van betaling 2 procent van iedere transactie beslaan, hetgeen aan het bedrijf dat de software levert (Kuario, een Nederlandse zustermaatschappij van Multi-Post) moet worden voldaan. Die kosten worden voor de helft gedragen door de overheid en voor de andere helft door de supermarkt. ,,Het project is daarmee vanaf het begin verlieslijdend voor de supermarkten, aangezien zij geen of nauwelijks winstmarge hebben op producten uit de makutu basiko. Hoewel het vanaf dag één bekend was dat dit het geval zou zijn, hebben de supermarkten hun schouders gezet onder dit project, teneinde een positief steentje bij te dragen aan de maatschappij.”
Henriquez stelt dat het project na drie maanden wegens de aanhoudende precaire sociaaleconomische situatie op het eiland, is verlengd, maar dat na het verstrijken van die verlenging er geen nieuwe verlenging is gekomen en dat de financiële voorwaarden waaronder het project is aangegaan ook niet meer zijn verlengd. ,,Zo is er geen financiële garantie meer en zijn er geen bestelbonnen meer afgegeven aan de supermarkten voor het project. Deze laatsten zijn recent en achteraf gegeven, na aanhoudende klachten van de supermarkten erover. Daarnaast heeft de overheid er inmiddels een gewoonte van gemaakt om de supermarkten te laat te betalen, waardoor zij in cashflowproblemen geraken. Dat heeft weer als gevolg dat zij niet tijdig nieuwe producten kunnen kopen en er zo logistieke problemen ontstaan in de toevoer van goederen in de supermarkten. De facto is er hierdoor een situatie ontstaan waarbij de supermarkten het project ‘voorfinancieren’ voor de overheid en daarna achter hun geld aan moeten zitten bij de overheid. Het gaat om het voorfinancieren van miljoenen guldens op maandbasis, waartegenover geen enkele garantie is gegeven”, aldus Henriquez namens de supermarkten.
Gedurende het project is er zo stellen de supermarkten - veel misbruik geconstateerd. Henriquez geeft aan dat er bijvoorbeeld personen zijn aangetroffen met twee kaarten, dat anderen er allesbehalve producten uit de makutu basiko mee kopen en dat er discrepanties zijn tussen het bedrag van de aankopen en het bedrag dat verwerkt is in het betaalsysteem. ,,De supermarkten hebben dit risico steeds volledig gedragen. Ook is niet meer duidelijk hoeveel kaarten er in omloop zijn, en dus wat het totale financiële risico van de supermarkten in realiteit is. Noch de overheid, noch Kuario geven daar duidelijkheid over. Zoals in de media reeds bekend is geworden, heeft het Rode Kruis onlangs zijn vergelijkbare project beëindigd. Sindsdien voert het ministerie van SOAW campagne om de personen die middels het Rode Kruis een dergelijke kaart hadden, zich te laten registreren bij het ministerie voor een Karchi di Sosten. Er is geen enkele controle mogelijk voor de supermarkten om te zien hoeveel van deze personen reeds een Karchi di Sosten hebben, waardoor het financieel risico van de supermarkten dus met de dag groeit. De supermarkten hebben wel ondubbelzinnig aangegeven dat zij er niet mee akkoord zijn dat deze personen toetreden tot het project van de Karchi di Sosten, zonder dat eerst de problemen die kleven aan het project worden opgelost, bijvoorbeeld door over te stappen naar reeds bestaande betere systemen van betaling, die sneller zijn, controle mogelijk maken en fraude minimaliseren”, aldus Henriquez.
Beloftes van verbetering door de overheid zijn tot nu toe niet waargemaakt, stellen de supermarkten. ,,De betalingen komen nog altijd te laat binnen bij de supermarkten, met alle gevolgen van dien. Daarnaast zijn er duidelijke besprekingen geweest met het ministerie van SOAW om over te stappen naar een nieuw en beter betaalsysteem, waarin de mogelijkheid voor fraude zo goed als geëlimineerd wordt en er dagelijks afgerekend wordt met de supermarkten. Dat zou de meeste problemen die kleven aan de huidige stand van zaken oplossen. Nu, maanden later, is er nog steeds geen vooruitzicht op een oplossing.”
De supermarkten hebben al langer aangekondigd aan de overheid dat zij de kaarten niet meer zullen accepteren per 1 mei 2021. Dat is tot 1 juni 2021 opgeschoven en gisteren is door de supermarkten besloten om definitief aan het ministerie van SOAW mede te delen dat 18 juni 2021 de laatste dag zal zijn dat de kaarten worden geaccepteerd als betaalmiddel in de supermarkten en dat de supermarkten de kaarten pas weer als betaalmiddel zullen accepteren als de overheid ‘haar zaakjes op orde heeft’.
De supermarkten hebben de overheid wel op het hart gedrukt om te werken aan de verbetering van haar betaalgedrag en te werken aan het overstappen op een nieuw en beter controleerbaar betaalsysteem, die voldoende waarborgen biedt en de huidige problemen oplost. ,,Alsdan staan de deuren van de supermarkten weer wagenwijd open om de Karchi di Sosten te ontvangen. De supermarkten blijven erbij dat het een mooi en maatschappelijk noodzakelijk project is, mits het ‘fraudeproof’ wordt gemaakt en er voldoende betaalgarantie wordt ingebouwd. De supermarkten spreken dan ook hun hoop uit dat het project op een later moment kan worden hervat en dat er onder de nieuwe regering slagvaardiger kan worden gehandeld in deze situatie. Het spijt hen dan ook dat het zover heeft moeten komen dat zij thans de brenger van een slechte boodschap moesten worden, terwijl zij zich juist op alle mogelijke manieren hebben ingezet om dit een succes te maken”, aldus Henriquez namens de supermarkten tot slot.