‘Het volk gaat dood van de honger, en die klootzak steekt ons voedsel en medicijnen in brand’
Tijdens gewelddadige botsingen tussen demonstranten en het Venezolaanse leger zijn zaterdag in de Venezolaanse grensplaats Santa Elena de Uairén zeker twee mensen om het leven gekomen. Maduro, die een crisis ontkent, heeft de grenzen gesloten en er extra troepen naartoe gestuurd.
‘Ze hebben de hulpgoederen in brand gestoken!’ Het gerucht gonst over de Bolívar-brug in de Colombiaanse grensstad Cúcuta. Een vrouw krijgt via WhatsApp een video binnen, de aanwezigen verdringen zich rond haar telefoon. ‘Dit is het regime van Venezuela’, schreeuwt de vrouw huilend terwijl op haar beeldscherm de vlammen uit de vrachtwagens slaan. ‘Het volk gaat dood van de honger, en die klootzak steekt ons voedsel en medicijnen in brand.’
Ook omstanders huilen. Van woede, vermoeidheid en frustratie. Want na uren vechten op de brug tussen Venezuela en Colombia zijn ze nog geen millimeter opgeschoten. De traangasbommen benemen adem en zicht, de ene na de andere gewonde wordt weggedragen. Eerder kwam het nieuws dat het op een andere brug is gelukt vijf vrachtwagens met humanitaire hulp Venezuela in te krijgen. Dat gaf hoop. Maar nu is een deel van die hulp in brand gestoken: ‘Het is te ziek voor woorden.’
Twitter bericht wordt geladen...
In de afgelopen weken is zeshonderd ton humanitaire hulp verzameld en opgeslagen in pakhuizen in Cúcuta. Ook in Brazilië en op Curaçao ligt noodhulp klaar om naar Venezuela te brengen. Maar de socialistische leider Nicolás Maduro weigert de goederen toe te laten. Hij ontkent dat er sprake is van een humanitaire crisis in Venezuela, en noemt de noodhulp onderdeel van een couppoging van de oppositie en de Verenigde Staten. Maduro heeft de grenzen gesloten en extra ordetroepen naar de grensovergangen gestuurd.
Er zijn vier bruggen in en rond Cúcuta, de oppositie probeert overal door de veiligheidslinies te komen. Ook aan de andere kant van de grens proberen demonstranten de grensversperringen te verwijderen om zo plaats te maken voor de vrachtwagens. Hier op de Bolivár-brug zijn aan het einde van de ochtend vier vrachtwagens met hulpgoederen gearriveerd. De demonstranten doen nu al ruim zes uur lang vergeefse pogingen door het politiekordon heen te breken.
‘Wie zijn we?’, roept een vrouw in een geluidswagen door een microfoon. ‘Venezuela’, scandeert de menigte. ‘Wat willen we?’, vervolgt de vrouw. ‘Vrijheid!’ Het is bloedheet, de zon brandt genadeloos in de gezichten. Veel demonstranten hebben tandpasta onder neus en ogen gesmeerd, dat verlicht het branden van het traangas. ‘Niet opgeven’, roept de vrouw. ‘Vandaag is de dag, vandaag gaan we Venezuela bevrijden. Het kan, het kan echt.’
Twitter bericht wordt geladen...
‘Ze schieten met scherp’
Het is een kat-en-muisspel. Halverwege de brug begint Venezolaans territorium, daar vindt de veldslag plaats. Jonge mannen en een enkele vrouw op afgetrapte gympen rennen erheen met stenen en molotovcocktails, maar lopen tegen een haag van traangas en rubberkogels. ‘Ze schieten nu ook met scherp’, roept een magere jongen met ontbloot bovenlijf. ‘Wij hebben alleen stenen.’ Zijn stem slaat over: ‘We kunnen het niet winnen.’
‘Laat de vrachtwagens door’, roept de menigte. ‘Waarom gaan ze niet rijden?’ Maar de organisatoren lijken het risico te groot te vinden. Ze willen niet dat de goederen ook hier in brand gaan. ‘Help ons’, roepen de aanwezigen tegen de Colombiaanse politie agenten en militairen die de chaos stoïcijns gadeslaan. ‘Help ons Venezuela te bevrijden, vecht met ons mee.’ Politieagent Fabian Ospino haalt de schouders op. ‘Het is frustrerend’, aldus de Colombiaan. ‘Ik zou wel willen, maar we kunnen niks doen.’
Af en toe komen er Venezolaanse agenten de brug over, het zijn overlopers. Ze worden met luid gejuich binnengehaald en naar het hoofdkwartier van de Colombiaanse ordetroepen gebracht. Ze zien er uitgeput uit, sommigen huilen. ‘We zijn op de goede weg, niet opgeven’, klinkt het uit de geluidswagen. ‘Ik ben bang’, zegt Laurymar Millán, een 20-jarige student. ‘Ik wil naar de overkant, ik wil naar huis. Maar wat als ze me oppakken, wat als ik in de gevangenis kom?’
Naast Millán zijn een man en twee vrouwen bezig stenen in kleine stukken te slaan en in zakken te stoppen. Het is de munitie voor de jongens die de frontlinie vormen. ‘We hebben flessen nodig, voor molotovcocktails’, roept een van de jongens. ‘Misschien lukt het toch nog’, mompelt Millán. ‘Misschien kunnen de vrachtwagens straks door. Dan loop ik er gewoon achteraan.’
Bellen met onze correspondent
Onze correspondent Marjolein van de Water is in Colombia, aan de grens met Venezuela, waar oppositieleider Guaidó probeert hulpgoederen Venezuela binnen te krijgen. De sfeer is er een stuk vreedzamer dan aan de Venezolaanse kant, vertelt ze: met een witte roos in de hand willen demonstranten de brug oversteken.
Zeker twee doden bij clash met het leger
Zeker twee mensen zijn zaterdag in de Venezolaanse grensplaats Santa Elena de Uairén om het leven gekomen tijdens botsingen met veiligheidstroepen. Dat heeft een arts van het plaatselijke ziekenhuis dichtbij de grens met Brazilië gezegd.