Direct naar artikelinhoud
CommentaarAntillen

De relatie met de Antillen werkt niet

De ingewikkelde constructie waarmee Nederland en de Antillen aan elkaar zijn verknoopt, plus de telkens maar weer opborrelende meningsverschillen tussen politici hier en op de eilanden, belemmeren opnieuw het aanpakken van een serieuze noodsituatie in het Caribische deel van het koninkrijk.

De coronacrisis raakt de Antillen keihard. In de Rijksministerraad, waarin het kabinet overlegt met de vertegenwoordigers van Curacao, Sint-Maarten en Aruba, moet vandaag een knoop worden doorgehakt over de financiële steun vanuit Den Haag en over de voorwaarden die staatssecretaris Knops daaraan heeft gesteld. De bestuurders op de eilanden vinden de eisen van Knops in de huidige situatie te gek voor woorden.

De eisen van de staatssecretaris klinken niet onredelijk, maar de bestuurders op de eilanden hebben zeker een punt als ze klagen dat Den Haag nu allerlei hervormingen bij pensioenen en de ambtenarensalarissen probeert door te drukken, terwijl de eilanden in de crisis geen kant op kunnen. Het riekt naar Haagse misbruik van het moment.

Trieste balans

Afgezien van de oplossing daarvoor die in de ministerraad dient te worden gevonden, blijft het probleem dat de huidige verhoudingen in het Koninkrijk niet werken. Tien jaar na de historische staatkundige vernieuwing, waarin Curacao en Sint-Maarten autonome landen binnen het Koninkrijk werden (Aruba was dat al) en Bonaire, Sint-Eustatius en Saba in een soort gemeenten overzee werden veranderd, is de trieste balans dat de relatieproblemen zijn gebleven en dat het op deze manier niet werkt. Ook de staatssecretaris van binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties erkent dat de huidige staatkundige verhoudingen failliet zijn.

Die vaststelling van Knops – en vele andere betrokkenen – roept wel de vraag op hoe het verder moet met de ingewikkelde constructie waarmee het moederland aan de ene kant van oceaan en de drie autonome eilanden aan de andere kant aan elkaar vastzitten. Want na de noodsituaties zoals nu met corona en eerder met de or­kaanschade of de vluchtelingen uit Venezuela zal Nederland nog wel vaker bij moeten springen om de eilanden uit een crisis te helpen. Dat bestuurlijke irritaties die hulp lastig maken is nooit helemaal uit te sluiten, maar op z’n minst kan er gezocht worden naar een aangepaste staatkundige constructie waarin harmonieuzere koninkrijksrelaties mogelijk zijn.

Vaststaat dat de voormalige kolonisator hierbij niets kan opleggen. Maar het is geen gek idee om een gezamenlijke commissie uit beide delen van het koninkrijk te laten nadenken hoe een relatie die al tien jaar niet werkt een nieuwe vorm kan krijgen.

Het commentaar is de mening van Trouw, verwoord door leden van de hoofdredactie en senior redacteuren.