Alleenstaande ouders op de Antillen worstelen met armoede: ‘Stroom leen ik van mijn moeder’

Achter de wilde Curaçaose begroeiing, niet ver van de hoofdweg, liggen de nooit afgebouwde huisjes van Santa Catharina. Het wijkje is alleen te bereiken via een zandweggetje dat vanaf de asfaltweg de wildernis in kronkelt. Dit is de plek waar Williany Windster (34) woont, alleenstaande moeder van vier kinderen. De oudste is elf, dan komen er twee van respectievelijk negen en zes jaar oud en twee jaar geleden werd Kyondrick geboren.

Dit zijn de ‘Caribische kinderen van de rekening’, in de bewoording van de Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen en Kinderombudsman Margrite Kalverboer. Zij publiceerden donderdag een rapport met knelpunten waar arme, alleenstaande ouders en hun kinderen mee te  maken hebben, hier in het Caribisch deel van het Koninkrijk. En hoewel Williany op Curaçao woont, past haar verhaal naadloos bij de observaties die de Ombudsmannen deden op de eilanden Bonaire, Saba en Sint Eustatius.

Williany bouwde het huisje toen ze elf jaar geleden zwanger raakte van Kendrish. De eerste stenen werden gelegd op een betonnen fundering, toen was het geld op. De vader van haar kinderen verdween niet helemaal uit beeld – er kwamen nog drie kleintjes – maar komt alleen langs als hij wat geld heeft verdiend. Dat is niet vaak, zegt ze. “Hij werkt in de bouw, maar heeft mede door de coronacrisis al anderhalf jaar geen werk meer. Heel af en toe brengt hij zelfgevangen vis. Die deelt hij dan met ons en met mijn moeder.”

De enige slaapkamer in het huisje kreeg later een aantal golfplaten als dak om het gezin overdag te beschermen tegen de zon en ’s avonds en ’s nachts tegen regen. Er is geen elektriciteit of stromend water. “Voor 10 Antilliaanse gulden (omgerekend 5 euro) koop ik een plastic ton met tweehonderd liter water. Stroom leen ik van mijn moeder hiernaast. Als ik wat geld heb, geef ik dat aan haar. Dan kan ik mijn telefoon opladen.” Een koelkast heeft Williany niet en de wasmachine, waar je zelf water in moet gooien, staat doelloos in de woonkamer stuk te zijn. “Ik was al jaren alles op de hand.”

Vervlogen droom

Als kind had Williany een droom om schooljuf te worden. Ze maakte haar vsbo-school af (vergelijkbaar met het Nederlandse vmbo) en begon met een opleiding pedagogiek, maar toen raakte ze zwanger. “Daar had ik niet op gerekend, totaal niet gepland”, zegt ze. Ik had geen andere keuze dan met school te stoppen en voor mijn kind te zorgen. Bovendien kwamen er al snel meer kinderen. Williany kwam in de onderstand terecht, een bijstandsuitkering van de overheid à 325 gulden (162 euro) per maand. Haar moeder heeft een AOW-pensioen van 800 gulden per maand en helpt haar dochter zo goed en zo kwaad als het kan. Maar ook zij kan er niet van rondkomen.

Het Centraal Bureau voor de Statistiek rekende uit dat een alleenstaande moeder met twee kinderen vorig jaar bijna 2150 gulden, zo’n 1075 euro, moest verdienen om boven de armoedegrens te blijven. Williany zit daar samen met nog 16.000 gezinnen op Curaçao ruim onder, dat is een kwart van alle huishoudens op het eiland. Navraag bij het Curaçaose ministerie van sociale ontwikkeling en werkgelegenheid leert dat ze recht heeft op meer. Maar dat weet Williany niet.

De afgelopen twee jaar is er een enorme afstand ontstaan tussen het ministerie en de mensen die hulp nodig hebben. Door de covid-regels kunnen hulpbehoevende mensen niet meer vrij binnenlopen om met een consulent van vlees en bloed over hun problemen te praten. Alles moest van de ene dag op de andere online gebeuren. Veel mensen die hun baan kwijt waren, hadden nauwelijks geld om voor de basale levensbehoeften te betalen, laat staan voor data op de telefoon om online formulieren in te vullen op de door storingen geplaagde overheidsportalen.

Met lege maag naar school

Williany kijkt beteuterd, haar ogen omhoog. “Mijn kinderen hebben genoeg van de armoede. De oudste sport bij gebrek aan faciliteiten in de eigen wijk in een wijk verderop, maar dat kan alleen als er vervoer is. Met de 325 gulden per maand kan ik niet elke dag warm eten opzetten, vaak is er alleen maar brood. Soms gaan mijn kinderen met een lege maag naar school. Gelukkig is daar een organisatie die af en toe voor een ontbijt zorgt.” En terug naar school, de opleiding pedagogiek afmaken? “Drie van mijn kinderen gaan naar school, en de vierde, Kyondrick, zou naar de opvang kunnen. Maar dat kost 160 gulden per maand. Dat kan ik niet betalen.”

Lees ook:

Hooggeplaatsten op Curaçao betaalden jarenlang te weinig belasting: ‘De gewone man is de dupe’

Mensen met een hoge positie op Curaçao kregen jarenlang een voorkeuringsbehandeling van de Belastingdienst van het eiland ten koste van de gewone burgers.