Ook koning Willem-Alexander waarschuwt: er komen moeilijke tijden aan
Er komen moeilijke tijden aan, waarschuwde koning Willem-Alexander tijdens zijn Troonrede. ‘Corona raakt ons allemaal. Van Terschelling tot Aruba.’
Tijdens een uitzonderlijke Troonrede bereidde koning Willem-Alexander Nederland voor op zware economische en maatschappelijke tijden. “We moeten ons nu schrap zetten voor een zware economische terugslag. Die ook zal doorwerken op de lange termijn.”
Elk jaar gaat de Troonrede vooral over de economie, maar anders dan anders kwam dit jaar het woord ‘koopkracht’ geen enkele keer voor in de toespraak. Voor de laatste begroting van het kabinet Rutte-III zijn de vooruitzichten nog onzekerder dan andere jaren.
Dat er moeilijke tijden aankomen, bleek ook uit enkele somber stemmende statistieken die de koning opsomde. “Alle cijfers en ramingen zijn ongekend in vredestijd. Met een historische krimp van ruim 5 procent in 2020. Met een historische omslag van een begrotingsoverschot naar een tekort van 7 procent. En met een verdubbeling van de werkloosheid in een jaar tijd.”
De coronacrisis was toch al alom aanwezig op Prinsjesdag. Voor het eerst in ruim honderd jaar sprak de koning de Eerste- en Tweede Kamer niet toe in de Ridderzaal. Dat deed hij dit jaar in de Grote Kerk in Den Haag. Die is groter, waardoor daar beter afstand gehouden kan worden. De koning werd niet per koets maar in de auto naar de kerk gereden en toeschouwers werden achter witte schermen op afstand gehouden.
Het kabinet wil komend jaar toch investeren
Naast de economische gevolgen is ook de maatschappelijke impact van de pandemie niet te onderschatten, schetste de koning. “Corona raakt ons allemaal. Van Terschelling tot Aruba. Jong en oud. Mensen met een beperking vaak nog harder dan anderen.” Hij roemde de steun die Nederlanders elkaar sinds het voorjaar geboden hebben en de veerkracht van ondernemers en leraren.
Specifieke aandacht ging uit naar jonge generaties. De koning waarschuwde dat het van belang is om oog te houden voor de lange termijn. “Dat zijn we verplicht aan de jongeren, die de laatste maanden niet alleen moesten inleveren op hun leven nu, maar ook op hun vooruitzichten voor straks.” Jongeren missen hun vrijheid, ze zien sleutelmomenten “zomaar passeren” en de toekomst voelt extra onzeker door de coronacrisis.
De tweede helft van de Troonrede ging traditiegetrouw in op de voornemens per ministerie. Ondanks de economische tegenspoed wil het kabinet komend jaar investeren. Het kabinet wil geplande investeringen in infrastructuur en woningbouw naar voren halen. De ministers Hoekstra (financiën) en Wiebes (economische zaken) presenteerden onlangs al hun investeringsfonds, waaruit uitgaven aan de kenniseconomie, innovatie en (digitale) infrastructuur gaan worden gedaan.
Voorbij de crisis kijken
Enkele alinea’s van de Troonrede waren ingeruimd voor de staat van de rechtsstaat. Bijna een jaar geleden werd advocaat Derk Wiersum op straat doodgeschoten. De moord heeft het onderwerp ondermijning op de radar van het kabinet gebracht. De koning stipte ook aan dat het vertrouwen in de overheid zelf een flinke knauw heeft opgelopen door het handelen tegenover aardbevingsslachtoffers in Groningen en tegenover ouders in de kinderopvangtoeslagenaffaire.
Discriminatie is volgens de koning ‘een wezenlijke bedreiging voor de kwaliteit van de rechtsstaat’. “Dat is onaanvaardbaar. Het maatschappelijke debat hierover schuurt soms, maar kan ons ook verder brengen in de strijd tegen discriminatie, racisme en ongelijke behandeling. Bestaande verschillen overbruggen begint bij de bereidheid naar elkaar te luisteren.”
Onvermijdelijk eindigde de koning zijn Troonrede weer met de coronacrisis. Hij gaf het parlement de opdracht mee om voorbij de crisis te kijken en te ‘werken aan perspectief voor alle generaties’. “Precies in de verbondenheid tussen generaties kan iedereen, jong en oud, op zijn of haar eigen plaats een bijdrage leveren om deze moeilijke periode te boven te komen. Onze belangrijkste zekerheid is dat Nederland economisch, sociaal en mentaal steeds veerkracht toont.”
Lees ook:
Geen groot feest, maar er is wel iets te vieren deze Prinsjesdag
De typische uitbundigheid van Prinsjesdag is vandaag ver te zoeken. Toch is er voor de parlementaire democratie reden voor een klein feestje.
Lees hier de volledige tekst van de Troonrede
Koning Willem-Alexander heeft dinsdag in de Troonrede 2020 uitgesproken in de Grote Kerk in Den Haag.Lees de volledige tekst hier terug.